دلیل شرعی و مشروعیت صلح
دلیل شرعی صلح قرآن و سنت نبوی و اجماع امت است تا اتحاد و توافق جای شقاق و اختلاف را بگیرد و دشمنی و کینه از میان طرفین نزاع رخت بربندد خداوند می‌فرماید: ﴿وَإِن طَآئِفَتَانِ مِنَ ٱلۡمُؤۡمِنِینَ ٱقۡتَتَلُواْ فَأَصۡلِحُواْ بَیۡنَهُمَاۖ فَإِنۢ بَغَتۡ إِحۡدَىٰهُمَا عَلَى ٱلۡأُخۡرَىٰ فَقَٰتِلُواْ ٱلَّتِی تَبۡغِی حَتَّىٰ تَفِیٓءَ إِلَىٰٓ أَمۡرِ ٱللَّهِۚ فَإِن فَآءَتۡ فَأَصۡلِحُواْ بَیۡنَهُمَا بِٱلۡعَدۡلِ وَأَقۡسِطُوٓاْۖ إِنَّ ٱللَّهَ یُحِبُّ ٱلۡمُقۡسِطِینَ٩﴾[الحجرات: ۹].
«هرگاه دوگروه ازمومنان با هم به نزاع و جنگ پرداختند درمیان آن‌ها صلح برقرارسازید و اگر یکی از آن‌ها بردیگری تجاوز کند با طایفه ظالم پیکار کنید تا اینکه به فرمان خدا بازگردد، هرگاه بازگشت و زمینه صلح فراهم شد در میان آن دو بر طبق عدالت صلح برقرار سازید و عدالت پیشه کنیدکه خداوند عدالت پیشه‌گان را دوست دارد».
ابوداود و ترمذی و ابن ماجه و حاکم و ابن حبان از عمرو بن عوف روایت کرده‌اند که پیامبرصگفت: «الصلح جائز بین المسلمین، إلا صلحا حرم حلالا أو أحل حراما»«صلح بین مسلمین جایز و روا است مگر صلحی که حلالی را حرام یا حرامی را حلال کند». و ترمذی بدان افزوده است که «والمسلمون على شروطهم» «مسلمانان موظفند که شرایطی را که خود نهاده‌اند مراعات کنند». سپس گفته است که حدیث حسن صحیح است.
حضرت عمر خطاب گفت: طرفین نزاع و داوری را و ادار کنید تا با هم صلح کنند چون داوری و خاتمه دادن نزاع در حکم، سرانجام بین آنان کینه و حقه پدید می‌آورد. یعنی تا ممکن باشد خصمان را سازش دهید که اگر ممکن نشد قضاوت کنید. مسلمانان اجماع دارند براینکه صلح بین خصمان و نزاع کنندگان عملی است شرعی و پسندیده.