اکراه بر انجام عمل
قسم دوم که اکراه بر انجام عمل است بدو قسم تقسیم می‌شود:
۱- ارتکاب عملی که ضرورت، آن را مباح کرده است.
۲- ارتکاب عملی که ضرورت، آن را مباح نکرده است.
اول مانند اکراه بر شرب خمرو خوردن مردار یا خوردن گوشت خوک یا خوردن مال غیر یا چیزی که خداوند آن را حرام کرده است. تناول و خوردن این‌گونه اشیاء و امثال آن‌ها در حال اکراه مباح است، بلکه اگر برای نجات از آن‌ها چاره‌ای نباشد، بنزد بعضی از علما خوردن از آن و اجب میگردد، اگرضرری کسی در آن نباشد و موجب تساهل و سهل انگاری و تفریط درحقوق الهی نگردد ، خداوند می‌گوید: ﴿وَلَا تُلۡقُواْ بِأَیۡدِیكُمۡ إِلَى ٱلتَّهۡلُكَةِ﴾[البقرة: ۱۹۵]. «بدست خود خود را بهلاکت میاندازید».و همچنین اگر کسی مجبور گردد، برافطار در روز ماه رمضان یا نماز بغیر از جهت قبله بخواند یا مجبور گردد که برای بت یا صلیب سجده کند، برای او حلال است که در حال اکراه چنین کند و در حال سجده در قلبش به نیت خدا سجده کند.
دوم مانند اکراه بر قتل غیر یا مجروح کردن و کتک زدن و زنا و تباه کردن مال. قرطبی گفته است: باجماع علما اگر کسی برگشتن دیگری مجبور گردید او حق ندارد که برگشتن او اقدام کند یا با زدن یا غیر از آن، از او هتک حرمت کند، باید عذاب و شکنجه را بپذیرد و بر تحمل آن شکیبا باشد و برای او حلال نیست دیگران را فدای نفس خویش کند، باید از خدا عافیت دنیا و آخرت را طلب کند.