۸- تعزیر از جمله اختیارات و حقوق حاکم میباشد
چون حاکم مدعی العموم و بر عامه مسلمین و لایت دارد، تعزیر ازاختیارات او است و بدست او است. در «سبل السلام» آمده است که غیر از امام تنها سهکس حق تعزیردارند، یعنی تعزیر بدست امام و در اختیار او است و سه کس دیگر نیز بغیر از او حق تعزیر را دارند:
۱- پدر. پدر حق دارد برسر تعلیم و آموزش، فرزندکوچک خود را تعزیر و تادیب کند و یا او را از اخلاق بد و نکوهیده بازدارد. بنظر میرسد که اگر مادر کفالت و سرپرستی کودک را بعهده داشته باشد نیز حق دارد که اگر بچهاش در آموزش کوتاهیکند یا اخلاق نکوهیده داشته باشد او را تنبیه و تادیب کند و حق دارد او را بنماز خواندن امرکند و اگر نماز نخواند او را بزند. پدر جق ندارد فرزند بالغ خود را تعزیرکند حتی سفیه نیز باشد.
۲- سید و مالک برده و کنیز بنابر اصح اقوال میتواند نسبت به حقوق خویش و حقوق خداوندی آنها را تعزیرکند.
۳- شوهر حق دارد زن «ناشزه» و غیر مطیع خویش را تعزیرکند همانگونه که بصراحت در قرآن آمده است. آیا شوهر میتواند بجهت ترک نماز و امثال آن او را کتک بزند یا خیر؟.
چنان پیدا است که اگر پند و اندرز در این باره موثر نشد شوهر این حق را داشته باشد، چون حق دارد باکار خلاف شر مخالفت نماید و منکر را انکار کند و شوهر از جملهکسانی است که مکلف است نخست با دست و قدرت مانع کار بد شود و اگرآن ممکن نشد با زبان مانع شودو آنهم ممکن نشد قلبا با آن مخالفت کند و در اینجا باید شوهر دو شیوه اولی را برگزیند. پایان مطلب سبل السلام. و معلم نیز میتواند کودکان را تادیب کند.