فقه السنه

فهرست کتاب

ضمانت‌ کسی‌ که بئر و چاه را می‌کند

ضمانت‌ کسی‌ که بئر و چاه را می‌کند

هرگاه انسانی چاهی‌کند و کسی در آن افتاد اگر چاه‌کن چاه را در ملک خویش کنده باشد یا در ملک غیر و با اجازه او کنده بود، دراین احوال ضامن نیست و اگر در ملک غیرو بدون اجازه مالک حفر کرده بود، ضامن است‌. اگردرملک خویش یا در ملک غیربا اجازه مالک یا در ارض موات چاه را بکند، ضامن نیست چون پیامبرصگفت‌: «البئر ‌جبار»یعنی در این حالت اگر کسی درآن افتاد و هلاک شد خونش هدر است و دیه ندارد.

امام مالک‌ گوید: اگر چاه را در جائی‌کنده بود، که معمولا برای چاه مناسب‌- بود و عرفا جای چاه بود، چاه‌کن ضامن نیست و اگر از حد معمولی تجاوز کرد‌ه باشد ضامن است‌.

اگر کسی ‌کسی دیگر را مامورکرد که از چاه فرو رود یا از درخت بالا رود و او نیز این ‌کار را کرد، و لی هلاک شد امر کننده ضامن نیست‌، چون او را مجبور نساخته و بر او اکراه نکرده است‌، و همچنین اگر حاکم‌کسی را برای این‌کار بمزدوری و کرایه گرفت و هلاک شد، او ضامن نیست چون ازاو جنایتی و تجاوزی سرنزده است‌. اگر کسی خود را یا بچه‌اش را بکسی سپردکه خوب شنا می‌داند و غرق شد بر ‌شناگر ضمانتی نیست‌.