فقه السنه

فهرست کتاب

می‌خوارگی به تدریج حرام ‌گردید

می‌خوارگی به تدریج حرام ‌گردید

مسلمانان همچنان می‌خوارگی می‌کردند تا اینکه پیامبرصاز مکه به مدینه هجرت‌کردند و مسلمانان با توجه به شر و فساد و تباهی‌که درمیخوارگی و قمار می‌دیدند درباره آن دو فراوان از پیامبرصپرس و جو می‌کردندکه خداوند این آیه را نازل فرمود: ﴿۞یَسۡ‍َٔلُونَكَ عَنِ ٱلۡخَمۡرِ وَٱلۡمَیۡسِرِۖ قُلۡ فِیهِمَآ إِثۡمٞ كَبِیرٞ وَمَنَٰفِعُ لِلنَّاسِ وَإِثۡمُهُمَآ أَكۡبَرُ مِن نَّفۡعِهِمَاۗ[البقرة: ۲۱۹]. «ای محمد، درباره می‌و میخوارگی و قمار و انواع آن از تو می‌پرسند، بدانان بگو در باده و قمار گناه بس بزرگ است و برای مردمی‌ که تجارت می‌کنند منافعی نیز دارد لیکن‌گناه آن دو بزرگ‌تر است از منفعت آن‌ها، بدیهی است که هیچ عاقلی‌کاری را که‌ گناه و زیانش بیش از نفع آن باشد نمی‌کند»‌.

یعنی میخوارگی و قماربازی‌گناه بزرگی است چون هر دو سبب زیان‌های مادی و معنوی و دینی و تباهی اخلاق می‌باشند، درکنار این گناه بزرگ و زیان مادی و معنوی‌، برای مردم منافعی مادی ناچیزی نیز دارندکه تجارت به می فروشی و کسب مال در قماربازی بدون رنج فراوان است ولی‌گناه و زیان آن‌ها خیلی بیش از سود آن‌ها است واین خود جانب تحریم آنها را ترجیح می‌دهد اگرچه بصورت قطعی آن‌ها را تحریم نکرده است‌، سپس بعد ازاین آیه‌که تا حدی میخوارگی را محدودکرد آیه دیگری درباره تحریم میخوارگی به هنگام نماز خواندن نازل شد، تا کسانی‌که به میخوارگی عادت‌کرده وآن را جزئی از زندگی خود ساخته بودند، بتدریج از آن دست بکشند وآن را رها سازند.که می‌فرماید: ﴿یَٰٓأَیُّهَا ٱلَّذِینَ ءَامَنُواْ لَا تَقۡرَبُواْ ٱلصَّلَوٰةَ وَأَنتُمۡ سُكَٰرَىٰ حَتَّىٰ تَعۡلَمُواْ مَا تَقُولُونَ[النساء: ۴۳]. «‌ای مومنان در حالیکه مست شده‌اید و می‌نوشیده‌اید، به نماز نزدیک مشوید تا اینکه بهوش باشید و بدانید چه می‌گوئید»‌.

در‌باره سبب نزول این آیه آورده‌اندکه مردی در حال مستی نماز می‌خواند و سوره (‌کافرون‌) را بدین صورت خواند. ﴿قُلۡ یَٰٓأَیُّهَا ٱلۡكَٰفِرُونَ﴿أَعۡبُدُ مَا تَعۡبُدُونَبجای ﴿لَآ أَعۡبُدُ مَا تَعۡبُدُونَو این رویداد مقدمه‌ای بود برای تحریم ابدی و نهائی می خوارگی سپس بعد از این ‌گام دوم در تحریم باده و می و میخوارگی حکم خداوند به تحریم همیشگی و نهائی آن نازل شدکه می‌فرماید: ﴿یَٰٓأَیُّهَا ٱلَّذِینَ ءَامَنُوٓاْ إِنَّمَا ٱلۡخَمۡرُ وَٱلۡمَیۡسِرُ وَٱلۡأَنصَابُ وَٱلۡأَزۡلَٰمُ رِجۡسٞ مِّنۡ عَمَلِ ٱلشَّیۡطَٰنِ فَٱجۡتَنِبُوهُ لَعَلَّكُمۡ تُفۡلِحُونَ٩٠ إِنَّمَا یُرِیدُ ٱلشَّیۡطَٰنُ أَن یُوقِعَ بَیۡنَكُمُ ٱلۡعَدَٰوَةَ وَٱلۡبَغۡضَآءَ فِی ٱلۡخَمۡرِ وَٱلۡمَیۡسِرِ وَیَصُدَّكُمۡ عَن ذِكۡرِ ٱللَّهِ وَعَنِ ٱلصَّلَوٰةِۖ فَهَلۡ أَنتُم مُّنتَهُونَ٩١[المائدة: ۹۰-۹۱]. «‌ای مومنان براستی می‌ومیخوارگی و قمار‌بازی و بتها و تیرهای فال زنی‌، همه پلید و از کارهای شیطانی است و از آن‌ها بپرهیزید تا رستگار شوید کار شیطان همه ناپاک و پلید است و می‌و هر چیز مست‌کننده‌ای‌، و قمار‌بازی و بتها و تیرهای فال زنی همه‌،‌کارهای شیطانی است و رستگاری در پرهیز از آن‌ها است‌، آنگونه که از آتش می‌پرهیزید از این پلیدی‌ها نیز بپرهیزید که همه آن‌ها حرام و ناپاک و پایمال ‌کننده عمرو مال و شخصیت و خان و مان برانداز است‌، مقصود شیطان از دچار شدن شما به آن پلیدی‌ها، معلوم است‌. قصد او اینست که از طریق می‌خوارگی و قماربازی میان شما دشمنی‌کینه و شر و فتنه بپاکند و شما را از یاد خدا و نماز باز دارد آیا با این حال و تفصیل از آن‌ها خودداری نمی‌کنید؟‌! باید خودداری کنید، چون و ظیفه مومن پاکی و پرهیز از ناپاکی است و پذیرفتن فرمان خدا است»‌.در این آیه‌که میسر و انصاب و ازلام برخمر عطف شده و با هم آمده‌اند، بنظرمی‌آید که حکم همه آن‌ها بشرح زیر است‌.

۱- آلوده و ناپاکند و خردمندان آن‌ها را پلید و ناپاک می‌دانند.

۲- ‌همه آن‌ها از اعمال شیطان و وسوسه شیطان می‌باشند.

۳- بنابراین واجب است‌که از آن‌ها دوری نمود و پرهیزکرد تا انسان آماده برای رستگاری و نجات باشد.

۴- ‌شیطان می‌خواهد از راه ارتکاب این پلیدی‌‌ها و آراستن آن‌ها در چشم مردم‌، در میان‌شان دشمنانگی وکینه و عداوت پدید آورد و این خود یک فساد و تباهی دنیائی است پس میخوارگی و قماربازی فساد و تباهی مادی و دنیایی است‌.

۵- شیطان از راه میخوارگی و قماربازی می‌خواهد مردم را از یاد خدا و نماز گزاردن غافل نماید و این‌هم یک فساد و تباهی دینی است -‌پس فساد و تباهی دینی و دنیائی دارند بنابراین نباید کسی بدین مفاسد و تباهی‌ها بپردازد وکوچک‌ترین مقدار از آن‌ها جایز و روا نیست‌.

آیه فوق آخرین حکم تحریم است ‌که درباره میخوارگی و باده‌گساری نازل شده و حکم تحریم قطعی و نهائی آن است‌.

عبد بن حمید از عطاء نقل‌کرده است‌که اولین چیزی‌که در‌باره تحریم «خمر» نازل شد آیه: ﴿۞یَسۡ‍َٔلُونَكَ عَنِ ٱلۡخَمۡرِ وَٱلۡمَیۡسِرِۖبود که برخی از مردم ‌گفتند. ما آن را می‌نوشیم چون منافعی دارد و برخی دیگر گفتند چیزی‌که در آن‌گناه باشد سودی و خیری ندارد بنابراین‌، آن را نمی‌نوشیم‌. سپس آیه: ﴿یَٰٓأَیُّهَا ٱلَّذِینَ ءَامَنُواْ لَا تَقۡرَبُواْ ٱلصَّلَوٰةَ وَأَنتُمۡ سُكَٰرَىٰ حَتَّىٰ تَعۡلَمُواْ مَا تَقُولُونَ[النساء: ۴۳]. نازل‌گردیدکه بعضی از مردم می‌گفتند می‌ می‌نوشیم و در خانه خود می‌نوشیم وگروهی دیگرمی‌گفتند چیزی‌که مانع ما از نماز خواندن همراه دیگر مسلمانان باشد خیری و سودی ندارد. بنابراین از آن پرهیز کردند. سپس آیه: ﴿یَٰٓأَیُّهَا ٱلَّذِینَ ءَامَنُوٓاْ إِنَّمَا ٱلۡخَمۡرُ وَٱلۡمَیۡسِرُ وَٱلۡأَنصَابُ[المائدة: ۹۰]. نازل شد و مردم را بطور قطعی و نهائی از باده‌گساری نهی‌کرد و مردم بدان پایان دادند و این تحریم قطعی بعد از «جنگ احزاب» بود، از قتاده نقل شده است‌که خداوند درسوره مائده بعد از جنگ احزاب درسال چهارم یا پنجم هجری برای همیشه می خوارگی را تحریم نمود و ابن اسحاق‌گفته است این تحریم بعد از جنگ بنی النضیر در سال چهارم هجری روی داده است‌که این قول راجح می‌باشد.

د میاطی در کتاب سیره خویش‌ گفته است‌، تحریم قطعی می خوارگی در سال «حدیبیه» سال ششم هجری بوده است.