۱۱- تلقین خواندن بر میت پس ازدفن
بعضی از اهل علم و امام شافعی مستحب می‌دانندکه بعد ازدفن، مرده مکلف را تلقین‌کرد، زیرا سعید بن منصور از راشد بن سعد و ضمره بن حبیب و حکیم بن عمیر، روایت کرده است که گفته‌اند: هرگاه گور را تسویه نمودند و خاک روی آن ریخته شد، دوست داشتند، که برسرقبرمرده، به و ی‌گفته شود: ای فلانی بگو: «لاإله إلا الله، أشهد ان لا إله إلا الله»(سه بار). ای فلانی بگو: «ربی الله» «پروردگارم الله است» «ودینی الاسلام» «دینم اسلام است»، «ونبیی محمد صلى الله علیه وسلم.» «پیامبرم محمد است» حافظ این خبر را در تلخیص ذکر کرده و از آن سکوت نموده است. طبرانی از ابوامامه روایت کرده است که گفته: هرگاه یکی از برادران دینی شما مرد، و بر وی خاک ریختید و قبر وی تسویه شد. یکی از شما بر سر قبر او بایستد و بگوید: ای فلان کس پسر فلان کس (نام مادرش را بگوید) او می‌شنود و لی جواب نمی‌دهد سپس بار دوم آن را تکرار کند، مرده برخاسته و می‌نشیند. سپس بارسوم آن را تکرار کند. مرده می‌گوید: ما را راهنمائی کنید خدا ترا بیامرزد. و لی شما پاسخ او را نمی‌شنوید. آنگاه آن شخص خطاب به مرده بگوید: «اذكر ما خرجت علیه من الدنیا: شهادة ان لا إله إلا الله وأن محمدا عبده ورسوله، وأنك رضیت بالله ربا، وبالاسلام دینا، وبمحمد نبیا، وبالقرآن إماما، فان منكرا ونكیرا یأخذ كل واحد بید صاحبه، ویقول: انطلق بنا ما یقعدنا عند من لقن»«بیاد آور آنچه که بهنگام خروج از دنیا می‌گفتی: گواهی می‌دهم بر و حدانیت الله و بر پیامبری و بندگی محمد بن عبداللهصو بیاد آور که تو الله را پروردگار و اسلام را دین خود و محمد بن عبدالله را پیامبرصخود و قرآن را پیشوا و سرمشق خود می‌دانستی و بدان راضی بودی. آنگاه منکر و نکیر (دو فرشته مامور سئوال درگور دست همدیگر را می‌گیرند و می‌گویند: ما چرا پیش کسی بنشینیم که حجت و دلیل به وی تلقین شده است. برویم بهتر است. یکی از پیامبرصپرسید: اگر آن شخص نام مادر مرده را ندانست؟ پیامبرص‌گفت: او را بنام مادرش حواء بخواند».
حافظ در تلخیص گفته است: اسناد این روایت نیک است و ضیاء آن را، درکتاب خود «احکام» قوی دانسته است.
در سند این حدیث عاصم بن عبدالله وجود داردکه ضعیف است. هیثمی نیز گفته است در اسناد این روایت گروهی هستند که من آنان را نمی‌شناسم.
نووی گفته است: اگرچه این حدیث ضعیف میباشد و لی مردم با آن آشنا هستند. و علمای محدث و دیگران در احادیث فضایل و ترغیب و ترهیب به اتفاق مسامحه را روا دیده‌اند. در تایید این روایت حدیث: «واسألوا له التثبیت»«و وصیت عمرو بن العاص را ذکر کرده است که آن‌ها هردو صحیح میباشند. مردم شام از زمان اصحاب تا کنون بدینگونه عمل‌کرده‌اند».
بنا بقول مشهور مالکیه و بعضی از حنبلی‌ها تلقین مکروه میباشد.
اثرم گفته است: به امام احمد گفتم: اینکه مردم به هنگام فراغت از دفن میت انجام می‌دهند و می‌گویند: ای فلانکس پسر فلانکس... چیست؟ امام احمد گفت:کسی را ندیدم که چنین‌کند مگر اهل شام که به هنگام مرگ ابوالمغیره چنین‌کردند. این عمل از ابوبکر بن ابو مریم و بزرگان‌شان روایت شده است که چنین می‌کردند و اسماعیل بن عیاش هم حدیث ابوامامه را روایت می‌کرده است.