دو رکعت نماز بعد از طواف
سنت است که طواف کننده، بعد از اتمام هرطواف، خواه طواف فرض یا طواف سنت، دو رکعت نماز در کنار مقام ابراهیم یا در هر نقطه‌ای از مسجد الحرام بخواند. جابر گوید چون پیامبرصبه مکه و ارد شد هفت دور خانه کعبه را طواف نمود و به مقام ابراهیم آمد و این آیه را خواند: ﴿وَٱتَّخِذُواْ مِن مَّقَامِ إِبۡرَٰهِۧمَ مُصَلّٗىۖ﴾[البقرة: ۱۲۵]. سپس پشت مقام ابراهیم دو رکعت نمازخواند و بعد از آن به نزد حجرالاسود آمد و آن را استلام نمود. بروایت ترمذی که آن را حدیث حسن صحیح دانسته است. و سنت است که در آن دو رکعت، بعد از قرائت فاتحه، سوره‌های «کافرون» و «اخلاص» بخواند. و بروایت مسلم و دیگران این عمل از پیامبرصبه ثبوت رسیده است. این دو رکعت را می‌توان در هر جای از حرم خواند، حتی در اوقاتی که از خواندن نماز در آن‌ها نهی شده است. جبیر بن مطعم‌گوید: پیامبرص‌گفت: «یا بنی عبد مناف لا تمنعوا أحدا طاف بهذا البیت، وصلى أیة ساعة شاء، من لیل، أو نهار»«ای بنی عبدمناف، کسی را از طواف بدور این خانه و خواندن نماز در هر ساعت از شب و روز باشد، منع نکنید». بروایت احمد و ابوداود و ترمذی که آن را تصحیح نموده است.
اینست مذهب امام شافعی و احمد. همانگونه که این دو رکعت نماز، بعد از طواف در مسجد سنت میباشد، در خارج مسجد نیز جایز است. زیرا بخاری از ام سلمه روایت کرده است، که او سواره طواف کرد و نماز را نخواند تا اینکه از مسجد بیرون رفت.
مالک از عمر روایت کرده است که او آن‌ها را در «ذی طوی» خواند و بخاری گوید:
عمر بن خطاب پس از طواف در خارج حرم شریف این دو رکعت نماز را خواند اگر کسی بعد از طواف نماز فرض بخواند، بجای سنت هم او را کفایت می‌کند و بسنت عمل نموده است و در نزد شافعیه و مشهور مذهب احمد صحیح اینست.
مالک و حنفیه گفته‌اند: غیر از این دو رکعت سنت، چیز دیگری موجب انجام سنت نیست و چیزی بجای آن‌ها نمی‌نشیند (و تنها با خواندن دو رکعت سنت، سنت نبوی تحقق می‌پذیرد).