کسی که مال خود را پیش مفلس مییابد
کسی که مال خود را نزد مفلس مییابد، چند صورت داردکه بشرح زیر ذکر میشود:
۱- کسی که اصل مال خود را نزد مفلس مییابد او از دیگر طلبکاران بیشتر استحقاق آن را دارد چون پیامبرصگفت: «أدرك ماله بعینه عند رجل قد أفلس فهو أحق به من غیره»«هرکس اصل مال خود را نزد شخص مفلس یافت او بیشتر از دیگران استحقاق آن را دارد». بروایت بخاری و مسلم.
۲- هرگاه مال او نزد مفلس دچار تغییر با زیادت یا نقصان شده باشد در این صورت صاحب آن با دیگر طلبکاران مساوی است و بیشتر از دیگران سزاوار آن نیست.
۳- هرگاه شخصی مال را بمفلس فروخته و بعضی از بهای آن راگرفته باشد صاحب آن مال با دیگرطلبکاران مساوی است و نزد جمهور علما حق استرجا و طلب بازگرداندن مال خود را ندارد. راجح قول شافعی آنست که فروشنده بدان سزاوارتر است.
۴- هرگاه خریدار مرده بود و فروشنده هنوز بهای آن را نگرفته باشد، سپس فروشنده کالائی که فروخته است بیابد او سزاوارتر است بدان مال از دیگران، بخاطر همان حدیث کهگذشت چون بین مرگ و افلاس فرقی نیست و این رای شافعی است. ابوهریره گفت: همانگونه که پیامبرصقضاوتکرده است، در میان شما قضاوت میکنم: هرکس مفلس شد یا مرد و کسی اصلکالای خویش را پیش او یافت، او بدان سزاوارتر است. و این حدیث را حاکم بصورت صحیح ارائه کرده است.