فقه السنه

فهرست کتاب

۴- شرایط سجده تلاوت

۴- شرایط سجده تلاوت

جمهور فقهاء همان شرایط نماز را برای سجده تلاوت نیز شرط می‌دانند و از

جمله طهارت و پاکی و استقبال قبله (‌رو به قبله بودن‌) و ستر عورت‌.

شوکانی ‌گفته است‌: احادیث مربوط به سجده تلاوت‌، دلالت بر این نمی‌کنند که سجده ‌کننده باید و ضو داشته باشد، هنگامی که پیامبرصدر خلال قرائت به آیه سجده می‌رسید، به سجده می‌رفت و همه حاضران نیز با وی به سجده می‌رفتند، و نقل نشده است که به ‌کسی دستور داده باشد، که و ضو بگیرد و بعید به نظر می‌رسد، که همه حاضران و ضو داشته باشند. بعلاوه گاهی مشرکان نیز که جزو حاضران بودند، به سجده می‌رفتند در حالیکه آنان نجس می‌باشند و و ضویشان درست نیست‌. بخاری از ابن عمر روایت کرده که او بـدون و ضو سجده می‌کرد و ابن ابی‌شیبه نیز این مطلب را از او روایت ‌کرده است‌.

و اما آنچه که بیهقی از او روایت‌ کرده و حافظ در «‌الفتح» اسناد آن را، صحیح دانسته است‌ که ‌گفته است: «تا انسان پاک نباشد نباید سجده ‌کند». حافظ ‌گفته جمع بین این دو روایت بدین‌صورت ممکن است‌ که در اینجا مقصود پاکی از جنابت باشد نه و ضو، یا اینکه در این روایت مراد در حال اختیار است و در روایت اولی مراد در حال ضرورت است‌. و همچنین از این احادیث بر نمی‌آید که پاکی جامه و محل‌، شرط و معتبر باشد. و اما درباره ستر عورت و رو به قبله بودن‌، در صورت امکان‌، گفته شده است‌ که باتفاق همه شرط و معتبر است‌. حافظ در «‌الفتح» ‌گفته جز شعبی درباره جواز سجده بدون و ضو کسی با ابن عمر موافقت نکرده است‌. ابن ابی شیبه این روایت را با سند صحیح از او «تخریج» نـموده است‌، و همچنین او از ابو عبدالرحمن سلمی نیز، نقل‌ کرده است که او آیه سجده را می‌خواند، سـپس به سجده می‌رفت‌، بدون اینکه و ضو داشته باشد یا رو به قبله باشد، او همچنان راه می‌رفت و با ایماء سجده را انجام می‌داد. و اهل بیت نیز از موافقین با ابن عمر بودند.