وقف بر اغنیاء
وقف قربتی است که بمنظور تقرب بخداوند صورت میگیرد، پس هرگاه و اقف شرطی را شرط کند که قربت و تقرب بخدا نباشد، همانگونه که شرط کند که جزبه اغنیاء و ثروتمندان داده نشود، علماء در صحت این صورت و قف اختلاف دارند. برخی میگویند چون معصیت نیست، جایز است و برخی میگویند صحیح نیست چون این شرط باطل است چون نه برای دین و نه برای دنیا و اقف نفعی ندارد و ابن تیمیه این را ترجیح داده و گفته است: این نوع و قف اسراف و تبذیری است، که از آن منع میشود و بعلاوه خداوند نمیپسندد که در بین ثروتمندان اموال دست بدست گردد و در دست آنان انباشته شود:
﴿كَیۡ لَا یَكُونَ دُولَةَۢ بَیۡنَ ٱلۡأَغۡنِیَآءِ مِنكُمۡۚ﴾[الحشر: ۷]. «و این بدینجهت است که اموال در دست اغنیای شما جمع نشود و دست به دست نگردد».پس هرکس در و قف خویش یا وصیت خویش، شرط کرد که مال در دست ثروتمندان و بینیاز آن جمع شود، و دست بدستگردد، او شرطی را شرط قرار داده است که مخالف باکتاب خدا است و آن باطل است، اگر چه یکصد شرط هم باشد «کتاب خدا سزاوارتر به پیروی است و شرط الله محکمترین شرط است». و از این قبیل است هرگاه و اقف یا وصیت کننده، اعمالی را شرط کنند که نه بصورت و اجب و نه بصورت مستحب، در شریعت نباشد، شروط باطلی است و مخالف باکتاب خداوند است چون ملزم ساختن انسان بچیزی که و اجب و مستحب نباشد، بدون منفعت سفاهت و تبذیر و باد دستی است، که از آن منع شده است. ا.ه.