در چه چیزی مساقات جایز است
فقهاء در چیزهائی که مساقات در آن جایز است، اختلاف نظر دارند بعضی چون داود ظاهری آن را به نخل و خرما بن اختصاص داده و برخی چون شافعی درخت انگور را نیز افزوده‌اند و بعضی چون علمای حنفی دامنه آن را گسترش داده و درباره درختان و تاکستان و حبوبات و هرچیزی که ریشه در زمین داشته باشد و برای کندن آن مدت مشخصی نباشد بلکه هر و قت بریده شود سبزگردد مانند تره و نی فارسی و امثال آن جایز می‌دانند. هرگاه مدت بیان نشده باشد مدت آن براولین قسمت از میوه رسیده بعد از عقد حمل میگردد و در میوه‌هائی که دنباله دارد و بتدریج می‌رسد مانند بادمجان و امثال آن نیز صدق می‌کند یعنی تا آخرین را دربر می‌گیرد. اگرکسی‌کشت سبزشده یا میوه‌ای که مشخص شده است بکسی بدهدکه آن را بارآورد و آبیاری کند تا اینکه تخم آن رسیده میگردد و در برابر آن محصول را نصف کنند بدون اینکه مدت را بیان‌کنند جایز است.
مالک می‌گوید عقد مساقات درهر چیزی که ریشه ثابت دارد مانند انار و انجیر و زیتون و امثال آن بدون اینکه ضرورت مقتضی آن باشد جایز است و همچنین در چیزهائی که ریشه رویان ندارند مانند خربزه و امثال آن و کشت‌های دیگر اگر صاحب آن نتواند خود آن‌ها را بار آورد نیز جایز است. علمای حنبلی می‌گویند عقد مساقات در هر چیزی که میوه خوردنی داشته باشد جایز است. صاحب مغنی گوید: مساقات در درختان دیمی و آبی یعنی درختان که احتیاج به آبیاری دارند و درختانی که احتیاج ندارند در هردو جایز است و مالک نیز چنین گفته و خلافی سراغ نداریم.