فقه السنه

فهرست کتاب

۱۰- ازدواج با بیش از چهار زن که در عقد نکاح او هستند در یک زمان

۱۰- ازدواج با بیش از چهار زن که در عقد نکاح او هستند در یک زمان

برای هیچکس حلال نیست که در یک زمان بیش از چهار زن را در عقد نکاح داشته باشد، چون چهار زن برای هرکس‌کافی است‌. و بیش ازآن‌، سبب می‌گردد که آنگونه که خداوند فرموده است زندگی زناشوئی بسامان نباشد و نیکو اداره نشود، بدلیل اینکه می‌فرماید: ﴿وَإِنۡ خِفۡتُمۡ أَلَّا تُقۡسِطُواْ فِی ٱلۡیَتَٰمَىٰ فَٱنكِحُواْ مَا طَابَ لَكُم مِّنَ ٱلنِّسَآءِ مَثۡنَىٰ وَثُلَٰثَ وَرُبَٰعَۖ فَإِنۡ خِفۡتُمۡ أَلَّا تَعۡدِلُواْ فَوَٰحِدَةً أَوۡ مَا مَلَكَتۡ أَیۡمَٰنُكُمۡۚ ذَٰلِكَ أَدۡنَىٰٓ أَلَّا تَعُولُواْ٣[النساء: ۳]. «و اگرمی‌ترسید ازاینکه (‌به هنگام ازدواج با دختران یتیم‌) رعایت عدالت درباره آن‌ها را نکنید (‌از ازدواج با آنان صرف نظر نمائید) و با زنان دیگرکه پاک و مورد توجهتان می‌باشند ازدواج‌کنید. دو، یا سه‌، یا چهار همسر، و اگر می‌ترسید عدالت را (‌درباره همسران متعدد) رعایت نکنید تنها به یک همسرقناعت نمائید و یا از زنان‌کنیزی که مالک آن‌ها هستید، استفاده‌کنید. این‌کار بهتر شما را از ظلم و ستم بخود و دیگران باز می‌دارد»‌.

درباره سبب نزول این آیه بخاری و ابوداود و نسائی و ترمذی از عروه بن الزبیر روایت‌ کرده‌اندکه او درباره این آیه از عایشه همسر پیامبرصسوال‌کرد و او جواب دادکه‌: ای پسرخواهرم پیش می‌آمدکه دختر یتیم تحت سرپرستی و لی خود باشد و با او درمال و دارائیش شریک بود، و لی و سرپرست شیفته مال و جمال او می‌شدو می‌خواست با او ازدواج‌کند، بدون اینکه در مهریه او رعایت عدالت‌کند و مانند دیگران به وی مهریه بپردازد، لذا از این‌کار منع شدند، مگر اینکه درباره آنان‌، رعایت عدالت‌کنند و بهترین مهریه متداول را، بدانان بپردازند و بدانان دستور داده شده است که با زنان دیگرکه مورد توجه‌شان است ازغیرآن دختران یتیمه‌، ازدواج کنند. عروه‌گفت‌: عایشه فرمود که سپس مردم درباره دختران یتیمه بعد ازاین آیه‌، از پیامبرصاستفتا نمودندکه خداوند این آیه را نازل‌ کرد: ﴿وَیَسۡتَفۡتُونَكَ فِی ٱلنِّسَآءِۖ قُلِ ٱللَّهُ یُفۡتِیكُمۡ فِیهِنَّ وَمَا یُتۡلَىٰ عَلَیۡكُمۡ فِی ٱلۡكِتَٰبِ فِی یَتَٰمَى ٱلنِّسَآءِ ٱلَّٰتِی لَا تُؤۡتُونَهُنَّ مَا كُتِبَ لَهُنَّ وَتَرۡغَبُونَ أَن تَنكِحُوهُنَّ وَٱلۡمُسۡتَضۡعَفِینَ مِنَ ٱلۡوِلۡدَٰنِ وَأَن تَقُومُواْ لِلۡیَتَٰمَىٰ بِٱلۡقِسۡطِۚ[النساء: ۱۲۷]. «‌از تو درباره زنان سوال می‌کنند، بگو خداوند دراین زمینه به شما پاسخ می‌دهد و آنچه در قرآن درباره زنان یتیمی که حقوق آن‌ها را به آن‌ها نمی‌دهید و می‌خواهید با آن‌ها ازدواج‌کنید و همچنین درباره‌کودکان صغیر و ناتوان برای شما بیان شده است (‌قسمتی از سفارش‌های خداوند در این زمینه می‌باشد و نیز به شما سفارش می‌کند که با یتیمان به عدالت رفتار کنید و آنچه از نیکی‌ها انجام می‌دهید خداوند از آن آگاه است (‌و به شما پاداش مناسب می‌دهد)‌»‌.عایشه‌گفت‌: آنچه که خداوندگفت‌: در قرآن بر آنان خوانده می‌شود مراد آیه ٣ سوره نساء است که ۳ ﴿وَإِنۡ خِفۡتُمۡمی‌باشد. و مراد از ﴿وَتَرۡغَبُونَ أَن تَنكِحُوهُنَّآنست که شما هرگاه یتیمه‌ای که تحت سرپرستی‌تان می‌باشد اگر مال و جمال نداشته باشد با وی ازدواج نمی‌کنید پس اگردختران یتیمه‌ای که تحت سرپرستی شما هستند مال و جمال داشتند نیزبا آنان ازدواج مکنید، مگر اینکه درباره مهریه آنان عدالت را مراعات‌کنید. زیرا و قتی که مال و جمال نداشتند، از ازدواج با آنان خودداری می‌کردند، بنابراین (‌در آیه ٣ سوره نساء‌) خداوند اولیای دختران یتیم را مخاطب ساخته و می‌فرماید: اگر دختر یتیمی تحت سرپرستی یکی از شما بود و می‌ترسید از اینکه مهریه مناسب و مهرالمثل بوی ندهد، از ازدواج با او خودداری‌کند و با زنان دیگرکه فراوان هستند ازدواج‌کند و خداوند دایره را بر او تنگ نساخته است و ازدواج با یک تا چهار همسر را برایش حلال‌کرده است‌. و اگر ترسیدکه با بیش از یک زن نمی‌تواند عدالت را مراعات‌کند، بر وی و اجب است که بیک زن بسنده ‌کند و یا به‌ کنیزان ملک خود اکتفا نماید.