فقه السنه

فهرست کتاب

کشت زمین یا نهال ‌کاری یا ساختمان سازی ‌در زمین مغصوب

کشت زمین یا نهال ‌کاری یا ساختمان سازی ‌در زمین مغصوب

هرکس زمین غصبی را کشت‌کند، زراعت و کشت از آن صاحب زمین است و غاصب حق ادعای هزینه را دارد این و قتی است که زرع و کشت‌ درو نشده باشد و لی اگرمحصول درو شده بود، صاحب زمین تنها حق اجاره و مزد زمین را دارد نه محصول را. اگر کسی درزمین غصبی نهال‌کاشت یا ساختمان ساخت براو و اجب است که آنچه‌کاشته است‌، از زمین بکند و آنچه ساخته است و یران ‌کند. درحدیث رافع بن خدیج آمده است که پیامبرصگفت‌: «من زرع فی أرض قوم بغیر إذنهم فلیس له من الزرع شئ، وله نفقته» «هرکس درزمین دیگران چیزی بکارد و کشت‌کند بدون اجازه و اذن آنان‌، چیزی از زراعت و کشت از آن او نیست و او حق دارد هزینه خویش را مطالبه‌کند»‌.

این حدیث را ابوداود و ابن ماجه و ترمذی که آن را حسن دانسته است و احمد روایت کرده‌اند. و احمدگفته این حکم را از روی استحسان و برخلاف قیاس برگزیده‌ام‌. ابوداود و دارقطنی از حدیث عروه بن الزبیر بیرون آورده‌اند، که پیامبرصگفت‌: «من أحیا أرضا فهی له ولیس لعرق ظالم حق» «هرکس زمین موات و بایر را آباد کند مال او است و کسی که بظلم و غصب ریشه‌ای بکارد حقی ندارد یعنی عمل بظلم و ریشه ظلم ایجاد حق نمی‌کند»‌. اوگفت‌:‌کسی که این حدیث را برایم نقل کرده است به من خبردادکه دومرد داوری را نزد پیامبرصبردندکه یکی از آن‌ها در زمین دیگری نخلی ‌کاشته بود، پیامبرصحکم‌کرد باینکه زمین از آن صاحب زمین است و بصاحب نخل دستور دادکه نخل خویش را بکند. اوگفت‌: من خود دیدم که صاحب خرما با تبر ریشه نخل را می‌زد و آن نخل را می‌کند از ریشه و حال آنکه آن نخل‌کاملا ریشه دوانده و تناور شده بود.