عیوبی که از نظر علما موجب فسخ نکاح است
فقهاء درباره فسخ نکاح بوسیله عیوب با هم اختلاف دارند:
۱- گروهی از جمله داود و ابن حزم بر آن هستندکه هیچ عیبی موجب فسخ نکاح نمی‌شود، هر اندازه این عیوب بزرگ باشند.
مولف «الروضه الندیه» گوید: بضرورت و دلایل قطعی دینی ثابت شده است که عقد نکاح یک عقد الزامی است و احکام زناشوئی ازقبیل همبستری و جماع و و جوب پرداخت نفقه و هزینه و امثال آن و ثبوت میراث و دیگر احکام شرعی بر آن مترتب است. و همچنین بضرورت ثابت شده است که خروج ازپیوند ازدواج تنها با طلاق یا مرگ میباشد.
پس هرکس گمان کند که بوسیله اسباب دیگری، می‌توان پیوند نکاح راگسست، بر وی است که با دلیل صحیح و ثابت شده بضرورت دینی، آن را باثبات برساند. عیوبی که برشمرده‌اند برای اینکه و سیله فسخ گردند، حجت و دلیل روشنی ندارند و چیزی از آن‌ها به ثبوت نرسیده است و اما آنچه پیامبرصخطاب به آن زن ازقبیله بنی بیاضه‌گفت: «الحقی بأهلک» صیغه، صیغه طلاق است، و بفرض اینکه احتمال غیرطلاق را نیزداشته باشد، و اجب است که از آن اراده معنی یقینی راکرد، نه غیر آن. و فسخ نکاح بوسیله ناتوانی جنسی و عدم رجولیت -عنین -دلیل صحیحی ندارد. پس اصابا بقای نکاح است تا اینکه چیزی بثبوت می‌رسد، که نکاح را باطل کند. براستی شگفت انگیزاست که بعضی عیوب را موجب فسخ نکاح می‌دانند و بعضی را موجب نمیدانند.
۲- بعضی می‌گویند ازدواج با وجود بعضی ازعیوب، فسخ میگردد و با بعضی دیگرفسخ نمی‌گردد. و اینان جمهوراهل علم هستند و برای مذهب خویش چنین استد لال کرده‌اند:
الف- بدانچه که زیدبن‌کعب یاکعب بن زید روایت کرده است که پیامبرصبا زنی ازبنی غفارازدواج‌کرد، چون به نزد او رفت و جامه ازتن بدرآورد و بر بستر نشست، دریافت که در پهلوی او پیسی و لک وجود دارد، لذا از بستر او دوری گرفت، سپس گفت: [لباست را بپوش، از مهریه‌ای که بوی داده بود، چیزی از او پس نگرفت]". بروایت احمد و سعید بن منصور.
ب- ازعمربن خطاب روایت شده‌که‌گفت: مردی که فریب زنی را خورده باشد، بدینگونه که دیوانه یا جذامی، یا دارای بیماری پیسی باشد، با توجه باینکه مرد از او برخوردار شده است، حق گرفتن تمام مهریه‌اش را دارد و مرد حق دارد مهریه خود را از کسی بگیرد، که او را فریب داده است... بروایت مالک و دارقطنی. این‌گروه هم درباره عیوبی که موجب فسخ نکاح می‌شود اختلاف دارند:
ابوحنیفه تنها قطع آلت تناسلی و ناتوانی جنسی و عنین بودن را موجب فسخ نکاح می‌داند. و مالک و شافعی دیوانگی و پیسی و جذام و انسداد مجرای آلت تناسلی زن را نیز بدان افزوده‌اند و امام احمد علاوه بر آنچه که امامان سهگانه گفته‌اند، عیب دیگری را بنام «فتقاء» (زنی که مجرای پس و پیش او یکی شده باشد) اضافه کرده است.