دیه مغلظه و دیه مخففه
دیه دو نوع است مغلظه یا سنگین و مخففه یا سبک، که دیه سبک بهنگام قتل خطاء و دیه سنگین بهنگام قتل شبه عمد و اجب می‌شود.
امام شافعی و حنابله می‌گویند: در قتل عمدی اگر صاحب خون گذشت کند و قاتل را عفوکند در اینصورت دیه سنگین و اجب می‌شود.
ولی ابوحنیفه می‌گوید درقتل عمد دیه‌ای نیست بلکه درقتل عمد چیزی و اجب می‌شود که طرفین بر آن صلح و توافق می‌کنند و باید بصورت نقدی و بدون و عده پرداخت گردد.
دیه سنگین عبارت است از یکصد شتر که چهل تای آن‌ها آبستن باشند. چون احمد و ابوداود و نسائی و ابن ماجه از عقبه بن اوس و از یکی از اصحاب نقل کرده‌اند که پیامبرصگفت: « ألا إن قتل خطأ العمد بالسوط، والعصا، والحجر فیه دیة مغلظة: مائة من الابل، منها أربعون من ثنیة إلى بازل عامها، كلهن خلفة»«هان قتل خطاء شبه عمدکه یه و سیله شلاق و عصا و سنگ روی دهد دیه آن سنگین است که یکصد شتر است که چهل عدد آن‌ها از شترانی باشدکه به شش سالگی پا نهاده باشند یا به نه سالگی پا نهاده باشند و نیرو و قوت کامل داشته و همه آن‌ها آبستن باشند یعنی همه چهل نفرآن‌ها حامله باشند».
دیه مغلظه بویژه باید شتر باشد و غیر شتر جایز نیست چون شارع بدان تصریح کرده است. دراینگونه موارد مدار برسماع و شنیدن نصوص شرعی است و رای در آن دخالتی ندارد، چون از موضوع مقدرات است و سرنوشت ساز میباشد و از طرف شارع تعیین‌گردیده است.