امّا مواد نجس مضر و زیان‌آور مانند مواد سمی و فاسد شده و غیر آن
مراد سمی و زهری که از کژدم و مار و زنبور و گیاهان سمی‌گرفته می‌شود و مواد جماد مانند زرنیق این‌ها همگی حرام هستند چون خداوند می‌فرماید: ﴿وَلَا تَقۡتُلُوٓاْ أَنفُسَكُمۡۚ إِنَّ ٱللَّهَ كَانَ بِكُمۡ رَحِیمٗا٢٩﴾[النساء: ۲۹]. «بدست خود خود را مکشید چون خداوند با شما مهربان است».و ﴿وَلَا تُلۡقُواْ بِأَیۡدِیكُمۡ إِلَى ٱلتَّهۡلُكَةِ﴾[البقرة: ۱۹۵]. «بدست خود خود را به هلاکت میندازید». و در روایتی که ابوهریره از پیامبرصنقل کرده است آمده: «من تردى من جبل فقتل نفسه فهو فی نار جهنم یتردى فیها خالدا مخلدا فیها أبدا»«کسی که خود را از کوه پرت‌کند و خود را بکشد جاویدان خود را درآتش دوزخ انداخته و هلاک‌کرده است». «ومن تحسى سما فقتل نفسه فسمه فی یده یتحساه فی نار جهنم خالدا مخلدا فیها أبدا، ومن قتل نفسه بحدیدة فحدیدته فی یده یتوجأ فی نار جهنم خالدا مخلدا فیها أبدا» «هرکس با مواد سمی و زهر آلود یا با کارد و ابزار برنده خودکشی کند و سیله هلاک او بدست او است و او خود خود را در آتش دوزخ جاویدان می‌کند و همیشه می‌ماند». بروایت بخاری
مواد سمّی آنمقدارش حرام است که زیان آور و مضر باشد اما مواد غیر سمی که بعلت ضرر حرام هستند مانند گل و خاک و سنگ و زغال و غیر آن که خوردن آن‌ها زیان دارد به دلیل قول پیامبرصاست که گفت: «لا ضر ولا ضرار»«نباید نه بخود ضرر رساند و نه به دیگران».
که احمد و ابن ماجه آن را نقل کرده‌اند. سیگار و دخانیات نیزکه برای تندرستی زیان‌آور است و تبذیر و اسراف و اضاعه مال است نیز، داخل درآن است و حرام میباشد.
مواد سکرآور مانند می‌و مواد الکلی و مخدرات دیگر همگی حرام میباشند. و موادی که حق غیر بدان تعلق داشته باشد مانند کالاهای دزدیده و غصب شده، بتمامی حرام میباشند، مواد خوراکی حیوانی هم دو قسم هستند، حیواناتی که در دریا زندگی می‌کنند، همگی حلال گوشت هستند، و حیوانات بری و خشکی که در خشکی زندگی می‌کنند، خواه چهارپا یا پرندگان باشند یعنی جانوران خشک‌زی که در خشکی زندگی را بسر می‌برند، بعضی حلال گوشت و بعضی حرام گوشت میباشند.که شریعت اسلام به تفصیل آن‌ها را بیان کرده است: ﴿وَقَدۡ فَصَّلَ لَكُم مَّا حَرَّمَ عَلَیۡكُمۡ إِلَّا مَا ٱضۡطُرِرۡتُمۡ إِلَیۡهِۗ﴾[الأنعام: ۱۱۹]. «براستی خداوند به تفصیل چیزهایی که برشما حرام شده است مگر در و قت ضرورت و ناچاری همه را بیان کرده است».
که این تفصیل سه چیز را و سه حکم را دربر می‌گیرد:
اول چیزهائی که بصراحت مباح اعلام شده‌اند دوم چیزهائی که بصراحت حرام اعلام شده و سوم چیزهایی که شارع از آن‌ها سکوت کرده است.