فقه السنه

فهرست کتاب

یمین غموس و حکم‌ آن

یمین غموس و حکم‌ آن

یمین غموس‌ که آن را «‌صابره» نیز گویند، عبارت است از سوگند دروغی که بمنظور پایمال‌کردن حقوق دیگران ادا می‌شود، یا سوگندی است که بقصد فسق و فجور و خیانت خورده می‌شود. این‌گونه قسم‌ها از جمله‌ گناهان‌ کبیره می‌باشند، و کفاره و تاوان ندارند چون‌گناه این گونه قسم‌ها بزرگ‌تر و بیشتر از آن است‌، که کفاره و تاوان داشته باشد و بدین‌جهت غموسه= فرو برنده‌، نامیده شده‌اند، چون کسی را که چنین قسم‌هائی بخورد، او را در جهنم فرو می‌برند و موجب شکنجه آتش دوزخ می‌شوند و از چنین قسمی توبه و اجب است و اگر بر اثر این‌گونه قسم‌ها حقوقی ضایع شده باشد رد حقوق بصاحبان آن نیز و اجب است‌.خداوند می‌فرماید:

﴿وَلَا تَتَّخِذُوٓاْ أَیۡمَٰنَكُمۡ دَخَلَۢا بَیۡنَكُمۡ فَتَزِلَّ قَدَمُۢ بَعۡدَ ثُبُوتِهَا وَتَذُوقُواْ ٱلسُّوٓءَ بِمَا صَدَدتُّمۡ عَن سَبِیلِ ٱللَّهِ وَلَكُمۡ عَذَابٌ عَظِیمٞ٩٤[النحل: ۹۴]. «و سوگندهای خود را و سیله تقلب و خیانت و نفاق در میان خود قرار ندهید، مبادا گام‌های ثابت بر اثر ایمان شما، متزلزل ‌گردد و بخاطر بازداشتن مردم از راه خدا آثار سوء آن را بچشید و برای شما عذاب عظیم خواهد بود»‌.

۱- احمد و ابوالشیخ از ابوهریره روایت کرده‌اند که پیامبرصگفت‌: «خمس لیس لهن كفارة: الشرك بالله، وقتل النفس بغیر حق، وبهت مؤمن، ویمین صابرة یقطع بها مالا بغیر حق»«پنج چیز کفاره ندارد یعنی‌گناه آن‌ها آنقدر بزرگ است که هیچ چیز آن‌ها را جبران نمی‌کند: شریک برای خدا قرار دادن و کشتن‌کسی بناحق و بهتان زدن به مومن و قسم بدروغ که بوسیله آن مالی را بناحق برای خودکسب‌کنند یا از دیگری قطع کنند».

۲- بخاری از عبدالله بن عمرو روایت‌کرده که پیامبرصگفت‌: «الكبائر: الاشراك بالله، وعقوق الوالدین، وقتل النفس، والیمین الغموس»«گناهان کبیره عبارتند از: شریک برای خدا قرار دادن و نافرمانی و الدین و کشتن‌کسی بناحق و سوگندن بدروغ برای پایمال کردن حقوق دیگران »‌.

ابوداود بنقل از عمران بن حصین بنقل از پیامبرص: «من حلف على یمین مصبورة كاذبا فلیتبوأ بوجهه مقعده من»«هرکس سوگند بدروغ یاد کند تا حقوقی را پایمال‌کند، خودش جایگاه خویش را در دوزخ آماده‌کند»‌.