غنائم و انفال و تعریف آنها
غنائم جمع غنیمت بمعنی چیزی است که انسان با سعی و تلاش بدان میرسد.
شاعر میگوید:
وقد طوفت فی الآفاق حتى
رضیت من الغنیمة بالایاب
«درآفاق زمین بسیار گردیدم تا اینکه بازگشت را بجای غنیمت پذیرفتم و بازگشتن را غنیمت شمردم». و در اصطلاح فقه عبارت از اموالی است که در جنگ و پیکار از دشمنگرفته میشود و انواع زیر را دربر میگیرد:
۱- اموال منقول ۲- اسیران ۳- زمین و خاک دشمن
غنایم را انفال نیز میگویند که جمع «نفل» بمعنی زیادت است، که غنایم موجب افزایش اموال مسلمانان است. قبایل عربی پیش از اسلام هرگاه میجنگیدند و برخی بر برخی دیگر غالب میشدند، اموال غنایم را که از دشمنگرفته بودند، بر جنگجویان خود تقسیم میکردند و سهم بزرگی را از آن برای رئیس قبیله اختصاص میدادند، که یکی از شاعران بدان اشاره کرده و گفته است:
لك المرباع منها والصفایا
وحكمك والنشیطة والفضول
«ای رئیس یک چهارم غنیمت و آنچه تو خود انتخاب میکنی و آنچه که پیش از جنگ بدست جنگجویان میافتد و آنچه که بعد از تقسیم، اضافه میماند، همهاش از آن تو است».