فقه السنه

فهرست کتاب

انسان برای خویش حرز است

انسان برای خویش حرز است

هرکسی برای خود و جامه و رختخوابش حرز است‌، خواه در مسجد یا خارج آن باشد پس هرکس که در راه عمومی نشسته و کالای خود را همراه داردکالای او حرز تلقی می‌شود، خواه بیدار باشد یا خوابیده‌. پس هرکس ازانسانی پول نقد یا کالایش را بدزدد، همینکه‌کالا و پول را برد، مستحق مجازات قطع ید است‌، چون موجب قطع‌ تصرف مالک برملک او شده است‌.

فقهاء ‌گویند اگر مالک خوابیده باشد، شرط است که مال مسروق را در زیر پهلو یا زیر سر نهاده باشد. و بروایتی استدلال کرده‌اند که احمد و ابوداود و ابن ماجه و نسائی و حاکم از صفوان بن امیه نقل‌ ‌کرده‌اند که ‌گفت‌:

درمسجد خوابیده بودم و عبائی داشتم آن را در زیر سر نهاده بودم و آن را از من دزدیدند. ما سارق را دستگیر کردیم و او را پیش پیامبرصبردیم‌، که دستور داد دست او را قطع‌کنند.گفتم‌: ای رسول خدا آیا برای عبائی که قیمت آن سی درهم است‌، دست او را قطع‌ می‌کنی‌؟ من آن را به وی بخشیدم‌. پیامبرصگفت‌: «‌فهلا ‌قبل ان‌ ‌تا‌تینی به‌؟»«چرا پیش از آنکه او را پیش من بیاوری او را عفو نکردی و عبا را به وی نبخشیدی ؟».

و از این حدیث استدلال می‌شود که شرط اجرای مجازات قطع ید آنست که مالک مال مسروقه را مطالبه‌کند و شکایت پیش حاکم ببرد و مال خود را مطالبه ‌کند. پس اگر پیش از شکایت به حاکم مالک مال مسروقه را به سارق بخشید یا به وی فروخت مجازات قطع ید از سارق ساقط می‌گردد، همانگونه که درباره صفوان بصراحت فرمود: چرا پیش از اینکه او را پیش من بیاوی او را نبخشیدی‌؟‌!!.

یعنی اگر پیش از آن او را می‌بخشید مجازات اعمال نمی‌شد.