وظیفه فرمانده سپاه در جهاد
وظایف و تکالیف و اجب فرمانده نسبت به سربازان بشرح زیر است:
۱- با آنان مشورت‌کند و رای آنان را بپرسد و نباید مستبد به رای خویش باشد و بدون آنان تصمیم بگیرد. چون خداوند می‌فرماید: ﴿وَشَاوِرْهُمْ فِی الْأَمْرِ﴾[آل عمران: ۱۵۹]. «و با ایشان مشورت کن درکار».از ابوهریره نقل است که گفت: «کسی را ندیده‌ام که باندازه پیامبرصبا یاران خویش مشورت کرده باشد». احمد و شافعی این روایت را آ و رده‌اند.
۲- فرمانده باید با سپاهیان خویش مهربان و ملایم باشد حضرت عایشه‌گفت: از پیامبرصشنیدم که می‌گفت: «اللهم من ولی من أمر أمتی شیئا فرفق بهم، فارفق به»«خداوندا هرکس از امت من بر سرکاری و لایت و فرماندهی یافت و با زیردستان خود ملایم و مهربان رفتارکرد، تو نیز با وی مهربان باش». مسلم آن را آورده است. از معقل بن یسار روایت است که گفت: پیامبرصگفت: «ما من أمیر یلی أمور المسلمین، ثم لا یجتهد لهم، ولا ینصح لهم، إلالم یدخل الجنة»«هرکس فرمانده مسلمانان باشد و برای آنان تلاش و کوشش نکند و از نصیحت و خیرخواهی آنان دربغ و رزد، او داخل بهشت نخواهد شد». ابوداود از جابر روایت کرد که گفت: «پیامبرصازمسیر سپاه عقب می‌ماند و ضعیف را کمک می‌کرد و با خود می‌برد و بر ترک مرکوب خویش می‌نشاند و راهنمائی می‌کرد».
۳- فرمانده باید سپاهیان تحت فرماندهی خویش را امر بمعروف و نهی از منکر کند تا در معاصی و گناهان نیفتند.
۴- فرمانده باید گاه و بیگاه سپاهیان را بازرسی‌کند تا از سربازان خویش اطلاع درست داشته باشد و مردان و ابزارهائی که برای جنگ صلاحیت ندارند از رده خارج‌کند و کسانی را که سربازان را و ادار به ترک جنگ می‌کنند یا شایعات می‌پراکنند از صف سپاه خویش بیرون‌کند و بگوید اینان‌کمک نمی‌توانندکرد و قدرتی ندارند و همچنین تصمیماتی بگیرد درباره کسانی که اخبار و اسرار نظامی افشا می‌کنند و فتنه انگیزی می‌نمایند.
۵- فرماندهان جزء را معرفی‌کند.
۶- پرچم و علم‌ها را بدست خویش ببندد.
۷- قرارگاه‌های شایسته انتخاب کند و بخوبی از آن‌ها حفاظت و حراست نماید.
۸- برای شناسائی حال دشمن و اخبار آن‌ها جاسوسان گسیل دارد.
از جمله راهنمودهای پیامبرصآن بود، که هرگاه اراده جنگی می‌کرد، از آن نام نمی‌برد، بلکه از غیرآن نام می‌برد، یعنی از جنگ محلی سخن می‌گفت و قصد جای دیگری می‌کرد، که قبلا برای آن تصمیم‌گرفته بود. و جاسوسانی می‌فرستاد تا خبردشمن را برایش بیاورند و خود سپاهیان را مرتب می‌کرد و خود پرچم‌ها و لواها را می‌بست. ابن عباس‌گفت: پرچم پیامبرصسیاه و لوای او سفید بود. ابوداود آن را روایت کرده است.