حکم تخارج و مصالحه برسم استحقاقی
تخارج هرگاه با تراضی طرفین باشد روا است. عبدالرحمن بن عوف همسر خود تماضر دختر اصبغ کلبی را در بیماری مرگش طلاق داد و هنوز عده او تمام نشده بودکه عبدالرحمن و فات یافت. عثمان بن عفان او را با سه زن دیگر وی در ارث سهیم ساخت که آنان با یک چهارم از سهم یک هشتم ترکه بمبلغ ٨٣هزاردرهم یا دینار با وی مصالحه‌کردند و او سهم‌الارث خود را بدانان و اگذار کرد.
درماده ٤٨ قانون آمده است: تخارج آنست که و رثه دربین خود، مصالحه‌کنند بر اینکه بعضی از و رثه خود را در برابر چیزی معلوم از سهم الارثش، اخراج نمایند یعنی بعضی از و رثه در برابر چیزی که می‌گیرند از سهم الارث خود بگذرند. پس هرگاه یکی از و رثه با دیگری مصالحه‌کرد، استحقاق سهم و نصیب او را می‌یابد و بجای او می‌نشیند.
هرگاه یکی از و رثه با باقی و رثه مصالحه و تخارج نمود، اگر مقداری که باو داده می‌شود از ترکه میت باشد نصیب او بین و ارثان به نسبت سهم الارثشان تقسیم می‌شود و اگرآنچه که بوی داده می‌شود از مال خود و ارثان باشد و در عقد تخارج بطریقه تقسیم نصیب آن شخص تصریح نشده باشد، بالسویه بین آنان تقسیم می‌شود.