فقه السنه

فهرست کتاب

شرکت مفاوضه

شرکت مفاوضه

این نوع شرکت عقد قرارداد بین دو نفر ‌یا بیشتر است در اینکه در عمل با هم اشتراک داشته باشند با شرایط زیر:

۱- تساوی همه شرکاء در سرمایه گذاری و سهام همه برابر باشد که اگر یکی سرمایه بیشتر داشته باشد این نوع شرکت صحیح نیست‌.

۲- تساوی شرکاء در تصرف‌، باید هریک جایز التصرف باشند پس شرکت بین کودک و شخص‌ بالغ‌ صحیح ‌نیست‌.

۳- تساوی شرکاء در دین که باید با هم دارای دین و احد باشند پس این نوع شرکت‌ بین مسلمان و کافر صحیح نیست‌.

۴- هریک از شرکاء‌ کفیل و ضامن دیگری باشد در آنچه که بر او و اجب است‌، از قبیل خرید و فروش‌، همان‌طوری که و کیل او نیز هست پس صحیح نیست‌ که تصرف یکی از شرکاء بیشتر از تصرف دیگری باشد، و قتی که تساوی در این موارد و نقاط حاصل شد، این نوع شرکت منعقد می‌گردد. و هریک از شرکاء و کیل دیگری یا دیگران است و بجای او یا آنان مورد مطالبه و مسوول همه تصرفات و اقع می‌شود، که علمای حنفی و مالکی آن را جایز دانسته و شافعی آن را جایز نمی‌داند و گفته است‌: «که اگر شرکت مفاوضه باطل نباشد من باطل دیگری در دنیا نمی‌شناسم». چون عقدی است که مانند و نظیر آن در شرع و ارد نشده است‌ و تحقق مساوات در این نوع شرکت بین شرکاء کاری است بسیار دشوار، پس موجب ضرر و زیان و جهالت می‌گردد و احادیث زیر که در این مورد روایت شده است صحیح نیستند: «فاوضوا فإنه أعظم للبركة وقوله: إذا تفاوضتم فأحسنوا المفاوضة» «شرکت مفاوضه با هم برقرار کنید که برکت آن عظیم است» و «هرگاه شرکت مفاوضه و شرکت مساوات را با هم برقرار کردید نیکو آن را برقرار کنید». توصیف شرکت مفاوضه نزد امام مالک آنست که هریک از شرکاء در حضور و غیبت خود تصرف را بدیگر شرکاء و اگذار و تفویض ‌کند و دست او را چون دست خود تلقی‌کند. و تنها در چیزی که بر آن عقد شرکت و اقع شده است شریک او است نه در همه چیز.

در مفاوضه هم شرط نیست که مال شرکاء با هم مساوی باشد و شرط نیست که هیچیک از شرکاء مال دیگری نداشته باشد و هر چه دارند در شرکت داخل ‌کنند.