نذر برای مردگان
درکتب علمای حنفی آمده است که نذر برای مردگان بیشتر عمل عوام است و آنچه گرفته میشود از پولها و شمعها و اشیاء دیگر برای قبور اولیاء کرام و قبور بزرگان بجهت تقرب بدانان، مثل اینکه بگوید: ای سید و سرور من فلان کس... اگر مسافرم سالم برگشت یا بیمارم خوب شد یا فلان نیازم برآورده شد این مقدار یا مبلغ پول یا خوراک یا شمع یا روغن چراغ یا امثال آن نذر تو باشد، باجماع علما اینگونه نذرها باطل و حرام است بدلایل زیر:
۱- اینها نذر برای مخلوق است و نذر برای غیر خدا جایز نیست، چون نذر عبادت است و عبادت برای غیر خدا صحیح نیست.
۲- کسی که برای او نذر شده مرده است و مرده نمیتواند چیزی را مالک گردد.
۳- اگر گمان کند که مرده بدون خدا میتواند، درکارها تصرفی کند، این عقیده کفراست، پناه بر خدا. مگر اینکه بگوید خداوندا اگر بیمارم را شفا دادی، یا مسافرم را سالم برگرداندی یا نیازم را برآوردی، برای تو نذرمیکنم که مستمندان در گاه فلان و لی را اطعام کنم یا برای فلان مسجد فرش و سوخت بخرم یا فلان مبلغ پول بمتصدی و سرپرستی امورات آن بدهم و امثال اینگونه کارها که نفع فقراء در آن است، و در اینصورت نذر برای خدا است و ذکر و لی بعنوان مصرف نذر است، که محل صرف و خرج این نذر را ساکنین خانقاه یا مسجد آن و لی قرار داده است. و از اینجهت معتبر است.
و جایز نیست که نذر را به غنی و شریف و اشرافی و صاحب منصب و صاحب نسب یا صاحب علم بدهد مگر اینکه فقیر باشند و درشرع به اثبات نرسیده است که دادن نذر به غنی و ثروتمند جایز باشد.