فقه السنه

فهرست کتاب

نشستن برای تسلیت و تعزیه

نشستن برای تسلیت و تعزیه

سنت آنست‌ که به خانواده و خویشاوندان میت تسلیت ‌گفته شود بدون این برای آن بنشینند، خواه تسلیت‌ گوینده و خواه تسلیت شنونده‌، نشستن برای آن جزو سنت نیست‌. و راهنمود سلف صالح نیز چنین است‌. امام شافعی در کتاب ام گفته است‌: نشستن ‌گروهی را، برای ماتم و سوگ پسندیده نمی‌دانم‌، حتی اگر گریه هم نکنند. زیرا این عمل موجب تجدید اندوه و هزینه و تکلف می‌گردد. نووی‌گفته است‌، امام شافعی و یارانش نشستن برای تعزیت و تسلیت را مکروه می‌دانند، و مقصودشان آن بوده است که نباید اهل و خویشاوندان میت‌، در جای معینی بنشینند و مردم برای تسلیت‌گفتن نزد آنان بروند بلکه باید دنبال‌کارها و حوایج خویش بروند. فرق نمی‌کند چه زنان بنشینند و چه مردان هردو مکروه است‌.

محاملی نیز بدین مطلب تصریح‌کرده و آن را به صراحت از امام شافعی نقل کرده است‌. نشستن برای تسلیت و تعزیت‌کراهت تنزیهی دارد، و لی اگر موجب حدوث و بروز بدعت‌های دیگری‌گردد، جزو محرمات و ناشایست به حساب می‌آید، زیرا در حدیث صحیح آمد٥ ا‌ست‌که‌: «أن كل محدثة بدعة، وكل بدعة ضلالة» «هر امر دینی که پیامبر نگفته یا نکرده یا تقریرو تثبیت نکرده باشد، بدعت محسوب می‌گردد و هرگونه بدعت‌گزاری در دین‌،‌گمراهی است». امام احمد و بسیاری از حنفی‌ها این رای را پسندیده‌اند. و پیشینیان حنفیه‌ گفته‌اند: برای تعزیه سه روز نشستن در غیرمسجد اشکالی ندارد، مشروط برآنکه مرتکب محظورات و منهیات نشوند.

آنچه که امروز مردم انجام می‌دهند از قبیل اجتماع برای تعزیت و تسلیت و برپای داشتن سراپرده و خیمه زدن و فرش کردن منازل و صرف اموال فراوان و هزینه‌های‌گزاف برای فخر و مباهات از جمله بدعت‌هائی است که زشت و ناپسند می‌باشد و بر مسلمانان است‌ که از آن پرهیزکنند. و ارتکاب آن‌ها حرام است‌، بویژه که در آن‌گونه مراسم چیزهائی انجام می‌گیردکه با راهنمود قرآن و سنت نبوی سازگار نیست‌. و از قبیل اعمال جاهلیت می‌باشند، همانند خواندن قرآن به آواز بدون مراعات آداب تلاوت‌، بدون اینکه مردم ساکت باشند، بلکه شروع می‌کنند به سخن پراکنی و سیگار دودکردن و امثال آن‌. در نزد بسیاری از صاحبان هوی و هوس‌،‌کار بدینجا خاتمه نمی‌پذیرد و به روزهای اول اکتفا نمی‌کنند، بلکه هفته و چله و سال روزو دومین سال و چندمین سال برایش برگزارمی‌کنند و این بدعت‌ها را بدین مناسبت تکرار می‌کنند و کارهای دیگری را که با عقل و نقل سازگار نیست‌،انجام می‌دهند.