آیا ذمّه و عهده بدهکار باحوالهدادن تبرئه میشود؟
اگر حواله صحیح باشد ذمت و عهده بدهکار ازبدهی پاک میشود و تبرئه میگردد. هرگاه شخصی که بروی حواله داده شده، مفلس شد و نابود شد، یا حواله را منکر شد ، یا مرد، دیگر طلبکار حقی بر بدهکار ندارد و این مذهب جمهور علما است. مالکیه گفتهاند مگر اینکه بدهکار طلبکار را فریب داده و او را بر شخصی حواله داده باشد، که چیزی ندارد.
مالک در موطا گفته است: نظر ما اینست که اگر بدهکاری طلبکاری را، برکسی حواله داد، که او مفلس شد یا مرد و ادعا نکرد که آن را بازپرداخت میکند در این صورت طلبکار چیزی برکسی که او را حوالهکرده است، ندارد و چیزی را از بدهکار اولی نمیگیرد و گفته است: ما در این مطلب اختلافی نداریم.
ابوحنیفه و شریح قاضی و عثمان بتی و دیگران گفتهاند: اگر شخصی که بر او حواله داده شده است مرد یا مفلس شد یا منکرحواله شد، باید به بدهکار و حواله دهنده رجوع شود.