فقه السنه

فهرست کتاب

سرزمین‌هائی‌ که صاحبانش از ترس یا از روی صلح آن را ترک ‌کرده‌اند

سرزمین‌هائی‌ که صاحبانش از ترس یا از روی صلح آن را ترک ‌کرده‌اند

همانگونه که تقسیم زمین‌های مفتوحه بر فاتحین یا و قف آن برمسلمین و اجب است‌، همچنین این عمل در زمین‌هایی که صاحبانش از ترس فرار کرده‌اند، نیز و اجب است یا صاحبانش فرار نکرده‌اند بلکه با ایشان صلح کرده‌ایم‌، بر اینکه زمین‌هایشان مال ما باشد و در برابر خراج و پرداخت آن بدانان اجازه می‌دهیم که روی آن کار کنند.

اما اگر با آنان صلح‌کنیم براینکه زمینشان از آن خودشان باشد و بما خراج زمین بدهند، این خراج حکم جزیه دارد پس اگر مسلمان شوند این خراج نیز ساقط می‌شود. هرگاه خراج ‌اُ‌جرت و مزد باشد میزان آن بسته بنظر حاکم است و بر حسب اجتهاد و تشخیص خویش آن را تعیین می‌کند، چون این ‌کار بر حسب امکنه و ازمبه مختلف اختلاف پیدا می‌کند و تفاوت می‌نماید. پس سزاوار نیست‌ .از آنچه‌ که عمر تعیین‌ کرده است پشیمان شد، چیزی که حضرت عمر و دیگران تعیین‌ کرده‌اند بحال خود می‌ماند و هیچکس حق ندارد آن را تغییر دهد، مادام که سبب تغییر نکند، چون تعیین و تقدیر او حکم است و قابل تغییر نیست‌.