حج زنان
اگر شرایط و جوب حج برای زن حاصل شد، بر او حج و اجب است و با مردان از این بابت فرقی ندارند. و لی برای زنان، یک شرط دیگر اضافه میگردد که باید شوهر یا محرم، همراه داشته باشند (مقصود از محرم‌کسی است که برای همیشه نکاح زن از او حرام باشد).
ابن عباس‌گوید: از پیامبرصشنیدم که می‌گفت: «لا یخلون رجل بامرأة إلا ومعها ذو محرم، ولا تسافر المرأة إلا مع ذی محرم فقام رجل، فقال: یا رسول الله إن امرأتی خرجت حاجة، وإنی اكتتبت فی غزوة وكذا وكذا فقال: " انطلق فحج مع امرأتك»«هیچ مردی نباید با زنی بدون محرم خلوت کند و هیچ زنی نباید بدون همراه بودن محرم، سفر کند. مردی برخاست و گفت: ای رسول خدا زن من بقصد سفر حج بیرون رفته و من برای فلان جنگ ثبت نام کرده‌ام. پیامبرصگفت: برو با زنت حج کن و همراه او به، حج رو». بروایت بخاری و مسلم. متن حدیث از مسلم است. برخی این امررا در حیث حمل بر سنت‌کرده‌اند]چون حج مشقت و هزینه دارد پس بر شوهر و محرم و اجب نیست که با وی به سفر برود. و بر کسی و اجب نیست که برای انجام عمل و اجب غیر خود، هزینه‌کند.
یحیی بن عباد گوید: زنی از اهل ری به ابراهیم نخعی نوشت: من هنوز حج و اجب را بجای نیاورده‌ام و ثروتمند می‌باشم و محرمی ندارم. ابراهیم به وی نوشت: تو استطاعت سبیل نداری.
ابوحنیفه و یاران او و نخعی و حسن بصری و ثوری و احمد و اسحاق این شرط را برای زنان معتبر می‌دانند و وجود محرم را جز و استطاعت سبیل به حساب آورده‌اند.
حافظ (ابن حجر) گوید: مشهور نزد شافعیه آنست که وجود شوهر یا محرم یا زنان مورد اطمینان، شرط است و در قولی آمده است که وجود یک زن مورد اطمینان و موثوق بها، کافی است. در مهذب بنقل از کرابیسی آمده است که اگر راه ایمن باشد، زن می‌تواند تنها به سفر برود. تا اینجا درباره حج یا عمره و اجب سخن گفتیم. در کتاب «سبل ااسلام» آمده است: «اگروهی از پیشوایان فقه گفته‌اند: پیرزن می‌تواند بدون محرم به سفر برود. کسانی که در صورت وجود رفقا و هم‌سفران مورد اطمینان یا ایمن بودن راه، سفر زن را بدون همسر یا محرم جایز دانستهاند، بروایت بخاری از عدی بن حاتم استدلال کرده‌اند که گفت: «در حالی که در خدمت پیامبر بودم، مردی به حضور او آمده و از فقر و فاقه شکوه نمود، سپس مردی دیگر آمد و از وجود راهزنان شکوه داشت. پیامبرصگفت: ای عدی «حیره» را دیده‌ای؟.
گفتم: آن را ندیده‌ام و لی از آن شنیده‌ام. او گفت: اگر عمرت طولانی باشد و عمرت و فا کند، خواهید دید که زن کجاوه نشین، از «حیره» راه می‌افتد تا اینکه خانه کعبه را طواف کند، بدون آنکه از چیزی، بغیر از خدا خوف داشته باشد». باز هم استدلال کرده‌اند که زنان پیامبرصدر آخرین حج عمربن خطاب با اجازه عمر، به حج رفتند و عمر، عثمان بن عفان و عبدالرحمن بن عوف را همراه آنان نمود، و عثمان ندا می‌داد، که کسی بکجاوه زنان پیامبرصنزدیک نشود و بدانان ننگرد. اگر زنی مخالفت کرد و بدون شوهر یا محرم به حج رفت، حج او صحیح است. در «سبل السلام» به نقل از ابن تیمیه گوید: اگر زنی بدون محرم و بدون استطاعت به حج رفت، حج او صحیح است. خلاصه کلام اگر کسی که بواسطه عدم استطاعت، حج بر او و اجب نشد مانند بیمار، فقیر، ممنوع از حج بعللی، کسی که بعلت راهزنان استطاعت ندارد، زنی که محرم نمی‌یابد و امثال این‌ها، به حج رفت و زحمت و مشقت حضور در مشاهد متبرکه را قبول کرد. حج او قبول و فرض از عهده او ساقط می‌شود.
برخی کار نیکو می‌کنند و پاداش دارند مانند کسی که پیاده به حج می‌رود و بعضی کار بد می‌کنند و پاداش خوب نمی‌یابند مانند کسی که باگدائی به حج می‌رود یا زنی که بدون محرم به حج می‌رود. و لی حجشان صحیح است. زیرا اهلیت تکلیف را بصورت کامل دارند. معصیت و ارتکاب معصیت در اصل مقصود نیست، بلکه در راه آن است. در مغنی آمده است، اگر غیر مستطیع، بدون زاد و راحله، مشقت حج را بر خود هموار ساخت و حج گزارد، حج او صحیح است و فرض از عهده او ساقط می‌شود.