مجاهد بهترین مردم است
از ابن عباس روایت است که پیامبرصگفت: «ألا أخبركم بخیر الناس؟ رجل ممسك بعنان فرسه فی سبیل الله ألا أخبركم بالذی یتلوه: رجل معتزل فی غنیمة له یؤدی حق الله فیها.ألا أخبركم بشر الناس: رجل یسأل باللهولا یعطی به»«هان نمی‌خواهید بشما خبردهم که بهترین مردم کیانند؟کسانی که زمام و افسار اسب خویش را در راه خدا نگه داشته‌اند یعنی مجاهدان فی سبیل الله، می‌خواهید بشما خبر دهم که بعد از او چه کسانی قرار دارند؟ مردی که گله‌ای کوچک از گوسفندان دارد و از مردم کناره‌گرفته و حقوق الله را درباره این گله کوچک خویش ادا می‌کند. آیا نمی‌خواهید که بشما خبربدهم که بدترین مردم چه‌کسی است؟ مردی که بنام خدا چیزی از او بخواهند و او نمی‌دهد یعنی از او خواسته می‌شودکه ترا بخدا فلان چیز را به من بده و او نمی‌دهد و احترام نام الله را نگه نمی‌دارد یا این که او بنام خدا از مردم چیزی می‌طلبد و لی اگر مردم بنام خدا از او چیزی بطلبند نمی‌دهد».
از پیامبرصسوال شدکه بهترین مردم چه‌کسی است؟ قال: «مؤمن یجاهد فی سبیل الله بنفسه وماله.قالوا: ثم من؟ قال: مؤمن فی شعب من الشعاب یتقی الله ویدع الناس من شره»«مومنی که با جان و مال خود در راه خدا می‌جنگد.گفتند: سپس چه کسی؟ فرمود: مومنی که بدور از مردم در دره‌ای از دره‌ها، از مردم کناره گرفته و بتقوای خدا مشغول است، و شرش بمردم نمی‌رسد». از این حدیث برمی‌آیدکه عزلت و گوشه‌نشینی و پرهیز از اختلاط و آمیزش با مردم نیکو است، و در این مطلب بین علما اختلاف مشهود است:
بنا به مذهب شافعی و بیشترین علماء اختلاط و آمیزش با مردم بهتر است، مشروط بر آنکه امید سلامتی از فتنه‌ها باشد و گروهی معتقدندکه اعتزال و گوشه نشینی بهتر است.
جمهور علما گویند مقصود از این حدیث، اعتزال و گوشه‌نشینی در زمان فتنه‌ها و جنگ است، درآن و قت اعتزال و گوشه‌نشینی بهتر است یا درباره کسی است که مردم از شر او ایمن نیستند و او تاب تحمل مردم را ندارد و یا امثال اینگونه اشخاص.
بیگمان پیامبران صلوات الله علیهم و جمهور اصحاب و تابعین و علماء و پارسایان همواره با مردم اختلاط و آمیزش داشته‌اند و از فواید این عمل برخوردار بوده‌اند، از قبیل نماز جماعت و نماز جمعه و تشییع جنازه و عیادت بیماران و حلقه‌های ذکر و امثال آن. نام «شعب»= دره برای مثال است و مقصود از آن مطلق اعتزال و گوشه‌نشینی است چون معمولا اینگونه محلات از مردم خالی بوده‌اند و نظیر این حدیث نیز داریم که از پیامبرصدرباره نجات و رهائی سوال شد فرمود: «أمسك علیك لسانك، ولیسعك بیتك، وابك على خطیئتك» «زبان خویش را نگه دار و ملازم خانه‌ات باش و برگناه خویش‌گریه‌کن».