فقه السنه

فهرست کتاب

جهیزیه

جهیزیه

جهیزیه عبارت است ازلوازم منزل که زن و خانواده و ی‌، آن را تهیه می‌بینند و آن را با خویش به خانه شوهر می‌برد. عرف و عادت بر آن جاری است‌، که زن جهیزیه و اثاث منزل با خویش به خانه شوهر ببرد و این‌کار موجب شادی و دلگرمی زن بهنگام زفاف می‌باشد. نسائی از علی بن ابیطالب روایت کرده است که گفت‌: پیامبرصبعنوان جهیزیه قطیفه‌ای و مشکی و بالشی که باگیاه خوشبوی «‌اذخر» پر شده بود بفاطمه داد.

جهیزیه تنها عرف و عادت مردم است‌، و الا شوهرمسوول تهیه منزل مسکونی بصورت شرعی و مسوول لوازم خانگی و اثاث منزل‌، می‌باشد، نه همسر، و همسر در این باره‌کوچک‌ترین مسئولیتی ندارد و مهریه در این باره هیچ نقشی ندارد، حتی اگر برای تهیه اثاث منزل مهریه را بالا بگیرند، باز هم زن مسوول نیست‌: چون در حقیقت مهریه هر اندازه باشد، دربرابر حق برخورداری جنسی‌، زن استحقاق‌گرفتن آن را پیدا می‌کند، نه برای تجهیز خانه زناشوئی‌، مهریه حق خالص‌زن است‌، پدرو شوهر و هیچکس درآن حقی ندارد.

مالکیه ‌گویند: مهریه حق خالص زن نیست‌، لذا برای او جایزنیست از آن بر خویشتن نفقه‌کند یا از آن قرض و و ام خود را باز پردازد، اگرچه در صورتیکه مهریه فراوان باشد و او بدان نیازمند باشد، می‌تواند از آن هزینه‌کند و مقدار اندکی ازآن‌، را در راه نیکی و بنیکوئی تصرف نماید و بدهی اندکی را که دارد، از آن بازپرداخت‌کند. گویند بدین جهت نباید از آن هزینه‌کند، زیرا بروی لازم است که در برابر مهریه‌ای نقدی که پیش از زفاف می‌گیرد یا در برابر مهریه‌ای غیرنقدی که پیش از زفاف و عده‌اش فرا رسیده باشد و آن را می‌گیرد، بنحو احسن و برابرعرف و عادت امثال خویش‌، خود را برای شوهرآماده و مجهز می‌سازد. اگرگرفتن مهریه تا بعد از زفاف بتاخیرافتاد، برزن لازم نیست که از آن لوازم منزل را تهیه ببیند، مگراینکه در ضمن عقد آن را شرط‌کرده باشند. و یا عرف و عادت چنان باشد.

قانونگذاران قوانین احوال شخصیه - در مصر - در این باره از مذهب امام مالک الهام‌گرفته‌اند در ماده شماره ٦٦ آن آمده است‌: بر زن لازم است که بفراخور حال خود و متناسب با مهریه‌ای که پیش اززفاف می‌گیرد، خویشتن را مجهز نماید مگر اینکه برغیرآن توافق شده باشد. اگر چیزی ازمهریه پیش از زفاف پرداخت نشده بود، زن برای جهیزیه الزامی ندارد مگر اینکه توافقی صورت‌گرفته یا عرف بدان حکم کند .

جهیزیه را اگر زن از مال خویش خریداوی‌کرده باشد یا پدرش برایش خریده باشد، مال خالص او و ملک شخصی او است‌، شوهر یا غیر او درآن حقی ندارند، پس‌او می‌تواند به شوهرش و مهمانان او حق استفاده از آن را بدهد یا مانع آن‌گردد، اگر امتناع و رزد،‌کسی حق مجبورکردن آن را ندارد.

امام مالک گوید: شوهر حق دارد از جهیزیه زنش برابر عرف و عادت استفاده کند.