چگونگی میراث‌دادن به عصبه بالذات
درفصل قبل از چگونگی میراث دادن به عصبه بالغیر و عصبه مع الغیر سخن گفته شد. و اینک چگونگی میراث دادن به عصبه بالذات.
عصبه بالذات چهار صنفند و بترتیب زیر ارث می‌برند:
۱- بنوت یا پسر بودن یا درجه پسری که شامل پسران و پسران پسران هرچه پایین برود میباشد.
۲- اگرجهت بنوت نباشد، ترکه یا باقیمانده ترکه به جهت ابوت منتقل می‌شودکه شامل پدرو جد صحیح و هرچه بالاتر رود می‌شود.
۳- اگر هیچکس ازجهت ابوت زنده نبود، آنوقت استحقاق ترکه یا باقیمانده آن از آن برادران است که شامل برادران ابوینی و برادران پدری و پسران برادر ابوینی و پسران برادر پدری هرچه آنها؛ هردو پایین روند، میباشد.
۴- هرگاه هیچیک ازاین جهت سوم زنده نبود ترکه یا باقیمانده آن به جهت عمومت منتقل می‌شودکه بین عمو یا عموهای خود میت و عمو یا عموهای پدرش یا عمومت جدش فرقی نیست جزاینکه عموی خود میت برعموی پدرش و عموی پدرش بر عموی جدش و ... مقدم است.
هرگاه اشخاص متعددی از یک مرتبه وجود داشته باشند کسی که بمیت نزدیکترباشد، شایسته است باینکه از او ارث ببرد.
و هرگاه اشخاص متعددی از میت بجای مانندکه نسبت‌شان بمیت مساوی باشد از حیث جهت و درجه، شایسته‌تر و مستحق‌تر باینکه از او ارث ببرد آنست که قرابتش و خویشاوندیش قوی‌تر باشد.
هرگاه میت اشخاصی از خود بجای‌گذاشت که از حیث جهت و درجه و قوت خویشاوندی دارای نسبت مساوی باشند، همگی آنها بطورمساوی و بحسب سرانه استحقاق ارث از او دارند.
و اینست معنی آنچه که فقهاء می‌گویند: ترتیب تقدیم در عصبات بالذات اول بسبب جهت است و اگردرجهت مساوی باشند بسبب درجه است و اگردردرجه مساوی باشند بسبب قوت خویشاوندی است.و اگر در جهت و درجه و قوت یکی باشند همگی استحقاق ترکه را پیدا می‌کنند و برحسب عدد، ترکه بر آنها تقسیم می‌شود .