بهم زدن عهود و پیمانها
عهود و پیمانها بهم زده نمیشوند مگردر یکی ازحالات زیر:
۱- وقتی موقت بوقتی باشند، که آن و قت پایان پذیرد یا محدود بظروف معینی باشندکه آن مقتضیات و ظروف، پایان یافته باشند.
ابوداود و ترمذی از عمر بن عنبسه روایت کرده است که گفت: از پیامبرصشنیدم میگفت: «من كان بینه وبین قوم عهد، فلا یجلن عهدا، ولا یشدنه، حتى یمضی أمده، أو ینبذ إلیهم على سواء» «هر کس با قومی و گروهی عهدی و پیمانی داشته باشد آن را بهم نزند و استحکام نبخشد تا اینکه مدت آن را بپایان میبرد یا عهد و پیمان را بسوی آنان میاندازد و ابطال آن را بدانان اعلام میکند». قرآن میگوید:
﴿إِلَّا ٱلَّذِینَ عَٰهَدتُّم مِّنَ ٱلۡمُشۡرِكِینَ ثُمَّ لَمۡ یَنقُصُوكُمۡ شَیۡٔٗا وَلَمۡ یُظَٰهِرُواْ عَلَیۡكُمۡ أَحَدٗا فَأَتِمُّوٓاْ إِلَیۡهِمۡ عَهۡدَهُمۡ إِلَىٰ مُدَّتِهِمۡۚ إِنَّ ٱللَّهَ یُحِبُّ ٱلۡمُتَّقِینَ٤﴾[التوبة: ۴]. «مگر کسانی از مشرکین که با آنها عهد بستهاید و چیزی از آن فرو گذار نکردهاند و احدی را برضد شما تقویت ننمودهاند و پیمان خود را بهم نزدهاند، پیمان آنان را تا پایان مدتشان محترم بشمارید زیرا خداوند پرهیزکاران و متقیان را دوست میدارد».
۲- وقتی که دشمن در عهد و پیمان اخلال کند. خدا میفرماید: ﴿فَمَا ٱسۡتَقَٰمُواْ لَكُمۡ فَٱسۡتَقِیمُواْ لَهُمۡۚ إِنَّ ٱللَّهَ یُحِبُّ ٱلۡمُتَّقِینَ٧﴾[التوبة: ۷]. «تا هر زمان آنان بر عهد و پیمان استقامت داشتند شما نیز استقامت داشته باشید، براستی خدا متقیان را دوست میدارد».﴿فَإِن تَابُواْ وَأَقَامُواْ ٱلصَّلَوٰةَ وَءَاتَوُاْ ٱلزَّكَوٰةَ فَإِخۡوَٰنُكُمۡ فِی ٱلدِّینِۗ وَنُفَصِّلُ ٱلۡأٓیَٰتِ لِقَوۡمٖ یَعۡلَمُونَ١١ وَإِن نَّكَثُوٓاْ أَیۡمَٰنَهُم مِّنۢ بَعۡدِ عَهۡدِهِمۡ وَطَعَنُواْ فِی دِینِكُمۡ فَقَٰتِلُوٓاْ أَئِمَّةَ ٱلۡكُفۡرِ إِنَّهُمۡ لَآ أَیۡمَٰنَ لَهُمۡ لَعَلَّهُمۡ یَنتَهُونَ١٢ أَلَا تُقَٰتِلُونَ قَوۡمٗا نَّكَثُوٓاْ أَیۡمَٰنَهُمۡ وَهَمُّواْ بِإِخۡرَاجِ ٱلرَّسُولِ وَهُم بَدَءُوكُمۡ أَوَّلَ مَرَّةٍۚ أَتَخۡشَوۡنَهُمۡۚ فَٱللَّهُ أَحَقُّ أَن تَخۡشَوۡهُ إِن كُنتُم مُّؤۡمِنِینَ١٣﴾[التوبة: ۱۱-۱۳]. «و اگر پیمانهای خود را پس از عهد خویش بشکنند و آیین شما را مورد طعن قرار دهند با پیشوایان کفر پیکار کنید، چرا که آنها پیمانی ندارند، شاید دست بردارند. آیا با گروهی که پیمانهای خود را شکستند و تصمیم به اخراج پیامبر گرفتند، پیکار نمیکنید؟ در حالیکه آنها نخستین بار پیکار با شما را آغاز کردند. آیا از آنها میترسید؟ با اینکه خداوند سزاوارتر است که از او بترسید اگر مومن هستید».
۳- وقتی که نشانههای غدر و دلایل خیانت، از آنان ظاهر شد: ﴿وَإِمَّا تَخَافَنَّ مِن قَوۡمٍ خِیَانَةٗ فَٱنۢبِذۡ إِلَیۡهِمۡ عَلَىٰ سَوَآءٍۚ إِنَّ ٱللَّهَ لَا یُحِبُّ ٱلۡخَآئِنِینَ٥٨﴾[الأنفال: ۵۸]. «و هرگاه با ظهور نشانههائی از خیانتگروهی بیم داشته باشی، و نگران باشی که عهد خود را شکسته و حمله غافلگیرانه کنند، به طور عادلانه به آنها اعلام کن که پیمانشان لغو شده است، زیرا خداوند خائنان را دوست نمیدارد».