وصیت به بیشتر از ثلث مال
موصی یا و ارث دارد یا و ارث ندارد، اگر و ارث داشته باشد وصیت به بیش از ثلث دارائیش جایز نیست، همانگونه که قبلا نیزگفته شد.
اگر دراین حال که و ارث دارد به بیش از یک سوم دارائیش و صیتکرد، وصیت او تنفیذ نمیشود، مگر با اجازه و رثهاش و با اجازه و رثه هم بدو شرط تنفیذ میگردد :
۱- باید اجازه و رثه بعد از مرگ موصی باشد، چون پیش از مرگ موصی حقی برای و رثه او ثابت نشده است تا اجازه بدهد، پس اجازهاش معتبر نیست و هرگاه و ارث در اثناء زندگی و حیات موصی اجازه دهد، میتواند هر و قت بخواهد، پشیمان گردد و اگر بعد از موت اجازه وصیت داد، تنفیذ میگردد و زهری و ربیعه گفتهاند هر و قت و رثه اجازه داد مطلقا حق رجوع و پشیمان شدن را ندارد.
۲- اجازه دهنده در حین اجازه دادن باید دارای اهلیت کامل باشد و بعلت سفاهت و غفلت محجورعلیه نباشد.
و اگر موصی و ارث نداشته باشد بازهم حق ندارد به بیش از یک سوم مال خود و صیتکند، و مذهب جمهور علما اینست.
علمای حنفی و اسحاق و شریک و احمد بنا بریکی از اقوالش و قول امام علی و عبدالله بن مسعود بر اینست که در این حال وصیت به بیش از یک سوم مال جایز است، چون در این حال موصیکسی را بعد از خود بجای نمیگذارد که از فقر و تنگدستی او نگرانی وجود داشته باشد و بعلاوه در آیه وصیت و بصورت مطلق آمده است. و سنت آن را نسبت بکسی که و ارث دارد مقید به ثلثکرده است و برای کسی که و ارث ندارد بصورت مطلق باقی مانده است.