فقه السنه

نماز سنت پیش ‌ا‌ز و بعد از نما‌ز جمعه‌

سنت است که بعد از نماز جمعه چهار رکعت یا دو رکعت خواند. ابوهریره گوید، پیامبرصفرمود: «من كان منكم مصلیا بعد الجمعة فلیصل أربعا»«کـس از شما بعد از نماز جمعه نماز سنت می‌خواند، چهار رکعت بخواند». به روایت مسلم و ابوداود و ترمذی‌. ابن عمر گفته است‌: «پیامبرصروز جمعه دو رکعت (‌سنت‌) را در منزلش می‌خواند». به روایت جماعت محدثین‌.

ابن القیم‌گفته است‌: «پیامبر چون نماز جمعه را می‌گزارد، به منزل خویش می‌رفت و دو رکعت نماز می‌خواند. و دستور می‌داد به کسانی که نماز جمعه را خوانده‌اند، چهار رکعت بعد از آن بخوانند. استاد ما ابن تیمیه‌ گفته است‌: اگر بعد از نماز جمعه در مسجد نماز سنت بخواند، چهار رکعت است و اگر در منزل بخواند دو رکعت است‌. و احادیث نیز بر این مطلب دلالت دارند. ابوداود از ابن عمر نقل کرده است‌که‌: او هرگاه در مسجد نماز می‌خواند، چهار رکعت می‌خواند و هر و قت در منزلش نماز می‌خواند دو رکعت می‌خواند». در صحیحین نیز از ابن عمر روایت شده است‌که‌: «او بعد از نماز جمعه دو رکعت را درمنزلش می‌خواند». ا هـ‌. اگر چهار رکعت بخواند: بعضی‌گفته‌اند آن‌ها را با هم با یک سلام می‌خواند. و بعضی دیگر گفته‌اند: آن‌ها را بصورت دو رکعتی می‌خواند، که بعد از هردو رکعت سلام ‌می‌دهد. و بهتر است آن‌ها را در منزل بخواند. و اگر در مسجد بخواند، بهتر است که آن‌ها را در جای دیگر غیر از آن نقطه‌ای که نماز فرض را خوانده است‌، بخواند.

اما درباره نماز سنت پیش از نماز جمعه‌ شیخ الاسلام ابن تیمیه فرموده است‌: اما پیامبرصپیش ازنماز جمعه بعد از اذان هیچ نمازی را نمی‌خواند و کسی نیز در این باره چیزی از او نقل نکرده است‌. و در زمان پیامبرصتنها و قتی اذان‌گفته می‌شدکه پیامبرصروی منبرنشسته باشد. و بلال اذان می‌گفت‌، سپس پیامبرصهردو خطبه را ایراد می‌فرمودند، سپس بلال اقامه می‌گفت‌، و پیامبرصنماز را شروع می‌کردند. بنابراین بعد از اذان نه برای پیامبرصو نه برای دیگران که با وی نماز می‌خواندند، امکان نداشت که در این فاصله نماز سنت بخوانند. و کسی نیز از او نقل نکرده است که پیش از بیرون آمدن برای نماز جمعه درمنزل نمازی خوانده باشد. یا برای آن و قت معینی پیش ازجمعه مشخص‌کرده باشد. بلکه سخنان وی درباره نمازخواندن بهنگام و رود به مسجد درروزجمعه مفید ترغیب و تشویق به نماز خواندن است بدون اینکه و قتی را بیان‌کرده باشد. مانند: «من بكر وابتكر ومشى ولم یركب وصلى ما كتب له ...». «هرکس زود با پای پیاده به مسجد برود، و نماز فریضه خویش را بگزارد... »: آنچه که از اصحاب پیامبرصنقل شده‌، اینست که هرگاه روز جمعه به مسجد می‌آمدند و قتی که و ارد می‌شدند، هر اندازه که برایشان میسر بود نمازمی‌خواندند. بعضی ده رکعت و برخی دوازده رکعت و برخی هشت رکعت و بعضی‌کمترازآن می‌خواندند. لذا جمهور پیشوایان فقه متفق القول هستند بر اینکه پیش از نماز جمعه سنت معین دروقت معین و تعداد مشخص از رکعات وجود ندارد. چون این عمل با قول یا فعل پیامبرصثابت می‌گردد و دراین باره قول یا فعل پیامبرصبه ثبوت نرسیده است‌.