فقه السنه

سرقت از خانه و منزل

فقهاء اتفاق نظر دارند بر اینکه‌، و قتی خانه و منزل حرز و محل حرز تلقی می‌شود، که درآن قفل شده باشد. و همچنین اتفاق نظر دارند که اگر کسی از خانه اختصاصی و خانه که مشترک نیست‌، چیزی دزدید تا از خانه و منزل بیرون نرود مجازات قطع ید درباره او اجرا نمی‌شود.

و فقهاء درباره مسایلی با هم اختلاف دارند که صاحب کتاب «‌الافصاح عن معانی الصحاح» آن‌ها را ذکرکرده و گفته است‌:

اگر دو نفر با هم خانه‌ای را بریدند و دیوارخانه را شکافتند و شکافی ایجادکردند یکی از آنان از نقب داخل خانه شد و کالای مسروقه را برداشت و به دیگری که در بیرون خانه محرز بود، داد یا آن مال مسروقه را برای او بیرون انداخته و او آن را برداشت‌، علما با هم در مجازات آن‌ها اختلاف دارند:

مالک و شافعی و احمد گفته‌اند: مجازات قطع ید درباره آن‌کس اعمال می‌شود که بداخل خانه رفته است نه درباره آنکس‌ که بیرون خانه قرار دارد. و ابوحنبفه ‌گفته است‌: مجازات قطع ید درباره هیچکدام اجرا نمی‌شود. و درباره ‌گروهی که با هم در سوراخ ‌کردن و نقب خانه با هم شرکت داشته و همگی بداخل خانه محرز رفته و بعضی از آن‌ها با هم مالی را که بحد نصاب رسیده است بیرون می‌آورند و برخی از آنان در بیرون آوردن آن مال‌کمکی نمی‌کنند. علما با هم اختلاف دارند: ابوحنیفه و احمد می‌گویند: مجازات قطع ید درباره همه جماعت اجرا می‌شود. و مالک و شافعی‌گفته‌اند مجازات قطع تنها برای آن‌ها است که کالا را بیرون می‌آورند.

و درباره اینکه یکی از دزدان از شکافی و نقبی که ایجادکرده‌اند داخل شده و کالا را از داخل بنزد یک سوراخ و شکاف آورده و آن را آنجا رها کند و دیگری از بیرون دست را داخل سوراخ ‌کرده و آن‌ کالا را از حرز خارج‌کند، اختلاف‌ کرده‌اند: ابوحنیفه گوید مجازات قطع‌ برای هیچکدام نیست‌. امام مالک گوید مجازات قطع ید برای آن یکی است‌ که ‌کالا را بیرون آورده است دو قول دارند که بعضی می‌گویند دست او نیز قطع‌ می‌شود و بعضی برخلاف آن رای داده‌اند.

امام شافعی‌ گوید: تنها آن یکی‌ که ‌کالا را از حرز خارج‌کرده است مجازات قطع ید می‌شود. امام احمد می‌گوید: دست هردو قطع می‌شود. شیخ ابواسحاق شیرازی درمهذب می‌گوید: هرگاه دو مرد دزد دیوار خانه محرزی را سوراخ‌ کردند و یکی از آن‌ها مال را برداشت و آن را درگوشه‌ای از سوراخ نهاد و دیگری آن را بیرون برد. در آن دو قول است‌: قول اول می‌گوید و اجب است دست هردو را قطع‌ کرد چون اگر مجازات قطع ید را برای هردو و اجب ندانیم این طریقی و راهی خواهد بود برای اسقاط مجازات قطع‌ ید.

و قول دوم می‌گوید: دست هیچکدام قطع‌ نمی‌شود همانگونه که ابوحنیفه نیز چنین‌ گفته است و صحیح آنست‌. زیرا هیچکدام مال را از حرز خارج نکرده‌اند. اگر یکی از آن‌ها دیوار خانه را سوراخ ‌کرده و مال را خارج نکرده است‌. و دومی مال را از محل غیر حرز بیرون آورده است و حرز شرط است‌. پایان سخن مهذب‌.