اختلاف مطالع
برای جمهور فقهاء اختلاف مطالع برای رویت هلال (ماه رمضان و ماه شوال) معتبر نیست. بنابراین هرگاه اهل شهری و کشوری هلال را رویت کرد، بر همه کشورها و شهرهای دیگر و اجب میگردد، که روزه بگیرند، چون پیامبرصفرموده است: «صوموا لرؤیته، وافطروا لرؤیته». این سخن پیامبرصخطابی است عام، و فراگیر برای همه امّت محمدص، پس هرگاه یکی از افراد امت، در هر مکانی هلال (رمضان) را رویت کرد، حکم این رویت، برای همه افراد مکلف امّت ثابت میگردد.
ولی رای عکرمه و قاسم بن محمد و سالم و اسحاق و رای صحیح علمای حنفیه و رای برگزیده علمای شافعیه، برآنست که رویت هلال در هرمنطقه و شهر و کشوری، فقط برای اهل آنجا است و لازم نیست که رویت هلال در غیر شهر و منطقه و کشور خود را بپذیرند. پس بنابراین آراء، اختلاف مطالع معتبر است. چه از کریب نقل شده است که: «من به شام رفتم و در آنجا بودم که ماه رمضان فرا رسید و من شب جمعه هلال ماه رمضان را دیدم. سپس درآخر ماه رمضان به مدینه برگشتم. ابن عباس درباره هلال رمضان از من سئوال کرد و گفت: شماکی هلال را دیدید؟ گفتم: ما شب جمعه هلال را دیدیم. گفت: تو خود آن را دیدی؟ گفتم: آری، و مردم نیز آن را دیدند و روزه گرفتند و معاویه نیز روزه گرفت. ابن عباس گفت: و لی ما آن را شب شنبه دیدیم. بنابراین روزه خواهیم بود تا اینکه سی روزه ماه رمضان را تکمیل می‌کنیم، یا اینکه هلال شوال را می‌بینیم. من‌گفتم: آیا رویت هلال معاویه و روزه او را قبول نداری؟ اوگفت: نخیر. پیامبرص، چنان بما دستور داده است ( که اختلاف مطالع معتبر است). بروایت احمد و مسلم و ترمذی.
ترمذی‌گفته است: این حدیث «حسن، صحیح و غریب« است و اهل علم درباره اختلاف مطالع بدین حدیث عمل‌کرده‌اند. صاحب «فتح العلام شرح بلوغ المرام» گفته است: قریب بصواب آنست که رویت هلال در منطقه‌ای برای مردم آنجا و مردم مناطقی که با آنجا هم مطلع است معتبر است.